Co szkodzi płodności

To problem, który w podobnym stopniu dotyka kobiety i mężczyzn. Szkodliwe dla męskiego nasienia mogą być codzienne przyzwyczajenia, sposób pracy, odżywiania się, spędzania wolnego czasu, kondycja fizyczna, a nawet nowoczesne rozwiązania, jak chociażby podgrzewane fotele samochodowe czy telefony komórkowe noszone w kieszeniach spodni. „Dlatego ważne jest aby mężczyźni, którzy chcą zostać tatą, nie tylko byli w pełni świadomi czynników negatywnie wpływających na płodność, ale również dążyli do ich wyeliminowania, bądź przynajmniej ograniczenia w swoim życiu, jak i nie zapominali o profilaktycznych badaniach nasienia” – mówi dr Grzegorz Mrugacz, specjalista ds. leczenia niepłodności z Kliniki Bocian, ekspert merytoryczny kampanii „Płodny Polak”.

Przegrzewanie jąder

Męskiej płodności szkodzi zwłaszcza podnoszenie temperatury jąder, ich przegrzewanie zaburza proces spermatogenezy – powstawania i dojrzewania plemników. Także niewskazane jest częste trzymanie laptopa na kolanach, przez ciepło emitowane z urządzenia, natomiast robi tak 17 proc. młodych Polaków. Okazuje się również, że moda może mieć zgubny skutek dla męskiej płodności – noszenie obcisłej bielizny czy spodni powoduje ucisk i podwyższenie temperatury jąder, jednak 15 proc. młodych mężczyzn taką garderobę dosyć często zakłada. Co dziesiąty młody mężczyzna deklaruje również, że często korzysta z gorących kąpieli i z sauny, co przez zbyt dużą ekspozycję na ciepło mogą przy okazji negatywnie wpłynąć na płodność.

Fale elektromagnetyczne

Częstym przyzwyczajeniem wśród młodych mężczyzn jest noszenie telefonu komórkowego w kieszeniach spodni – robi tak 65 proc. młodych mężczyzn. Związek między telefonem komórkowym a męską płodnością jest badany przez naukowców z różnych stron świata. Wyniki wskazują na powiązanie między promieniowaniem elektromagnetycznym emitowanym przez telefony i jakością spermy. Może ono zmniejszyć ruchliwości plemników, ale też ich ilość.

Używki

Przykre konsekwencje zdrowotne również w zakresie męskiej płodności może mieć nadmierne stosowanie używek. Jak wynika z badań dla kampanii „Płodny Polak” 40 proc. młodych mężczyzn w Polsce przyznaje się do częstego picia alkoholu, a 28 proc. do palenia papierosów. W przypadku nadmiernego spożywania alkoholu mężczyźni powin¬ni liczyć się nie tylko z obniżoną potencją, ale również z możliwością wystąpienia nieprawidłowości w zakresie funkcjonowania jąder, w tym produkcji testosteronu. Alkohol może zmniejszyć liczbę wytwarzanych plemników, ale również zaburzyć ich poprawną budowę i tym samym ograniczyć zdolność do zapłodnienia komórki jajowej. Z kolei palacze powinni wiedzieć, że ich nałóg może powodować uszkodzenie materiału genetycznego plemników.

Stres

Problemy w pracy, finansowe, nieporozumienia w związku, choroby – przyczyn stresu może być wiele, a do jego częstego odczuwania przyznaje się 36 proc. młodych mężczyzn w Polsce. Wiele badań wskazuje, że doświadczanie stresogennych sytuacji może powodować pogorszenie parametrów nasienia, mniejszej ilości i gorszej ruchliwości plemników.
„Nadmiar stresu może prowadzić do zaburzeń hormonalnych. W sytuacjach stresowych zwiększa się chociażby poziom kortyzolu i kortykotropiny, które wpływają na obniżenie poziomu testosteronu w organizmie, istotnego hormonu dla wytwarzanych plemników. Co więcej, stres może prowadzić do zaburzeń potencji, utrudniać relacje damsko-męskie i próby poczęcia dziecka” – zaznacza dr Grzegorz Mrugacz.

Problemy z prawidłową wagą

Nadmierne kilogramy mogą nie tylko wpływać negatywnie na kondycję i samopoczucie, ale również utrudnić mężczyznom poczęcie dziecka. Jak wynika z badań dla kampanii „Płodny Polak” 23 proc. młodych mężczyzn przyznaje, że zmaga się z nadwagą. Tymczasem zbyt duża ilość tkanki tłuszczowej zakłóca prawidłowe funkcjonowanie hormonów, co ma wpływ na zaburzenie procesu produkcji plemników. Nie jest również wskazana dla płodności niedowaga. Mężczyźni ze zbyt niskim indeksem BMI mogą produkować mniej plemników w porównaniu do mężczyzn o prawidłowej masie ciała. Natomiast 4 proc. Polaków w wieku 18-35 lat deklaruje, że boryka się właśnie z niedowagą.

Aktualnie wyznaczona przez Światową Organizacje Zdrowia (WHO) wartość dla prawidłowego nasienia jest wyraźnie niższa niż jeszcze kilkanaście czy kilkadziesiąt lat temu. W 1980 roku uznawano 60 mln plemników w 1 ml ejakulatu za prawidłową wartość koncentracji plemników w nasieniu, gdy obowiązująca od 2010 roku norma wskazuje 15 mln/ml. Istotny wpływ na osłabienie jakości nasienia mają czynniki środowiskowe i współczesny styl życia.