Podstawowym badaniem w kierunku wykrycia raka szyjki macicy, a także stanów przedrakowych jest badanie cytologiczne. Można je wykonać metodą tradycyjną lub cienkowarstwową (LBC). Zaletą cytologii LBC jest większa pewność postawienia prawidłowej diagnozy.
Przy cytologii LBC komórki w analizowanym materiale rozłożone są równomiernie i nie ma możliwości zlepienia się ich w grubą warstwę utrudniającą analizę. fot. Archiwum
W Polsce co roku diagnozę „rak szyjki macicy” słyszy ok. 3500 kobiet, a ponad 2000 Polek umiera z racji zaawansowania tych zmian nowotworowych. Dla porówniania, w Szwecji z powodu raka szyjki macicy umiera ok. 50 kobiet na rok. Różnica ta wynika głównie z tego, że regularnie cytologię wykonuje prawie 90 proc. Szwedek, i tylko 45 proc. Polek. Jak to możliwe, że 4,5 miliona mieszkanek naszego kraju nie bada się regularnie?
Cytologię należy wykonywać tak często, jak zleci to lekarz. Pierwsze badanie cytologiczne kobieta powinna wykonać mając 20-25 lat lub mniej, w zależności od tego, kiedy rozczęła współżycie płciowe. Aktualne zalecenia mówią, że cytologii nie trzeba wykonywać co roku, wystarczy raz na trzy lata, z wyjątkiem kobiet znajdujących się w grupie zwiększonego ryzyka rak szyjki macicy z powodu m.in. częstych zmian partnerów seksualnych, zażywania leków zmniejszających odporność, nosicielstwa wirusa HPV (brodawczaka ludzkiego). Konieczność częstszego wykonywania badań dotyczy też kobiet, które miały nieprawidłowy wynik ostatniej cytologii i są w trakcie terapii.
Przebieg pobrania materiału do cytologii konwencjonalnej i samej analizy wymazu powoduje, że otrzymany wynik niekoniecznie musi wiarygodny (np. z powodu zbyt małej liczby komórek w wymazie lub komórek zbyt słabej jakości). Na zmniejszenie wiarygodności może wpłynąć:
– zniszczenie części komórek podczas pobierania materiału i przeniesienie na szkiełko tylko niewielkiej ich liczby;
– zanieczyszczenie próbki śluzem czy krwią;
– nierównomierne rozprowadzenie materiału na szkiełku.
W odróżnieniu od klasycznej cytologii, w cytologii zwanej LBC (Liquid Based Cytology) możliwość zaistnienia powyższych sytuacji jest ograniczona do minimum. Cienkowarstwowy wymaz z szyjki macicy pobierany jest bowiem przy pomocy specjalnego zestawu, na specjalne płynne podłoże, które podlega dalszej obróbce laboratoryjnej w pracowni cytologicznej. Dzięki temu wyniki nieprawidłowe lub nieczytelne zdarzają się znacznie rzadziej. W związku z tym rzadziej dochodzi do konieczności powtarzania badania, związanej z kolejnymi kosztami i stratą czasu. Co najważniejsze, większa czułość i dokładność metody LBC w stosunku do cytologii konwencjonalnej, potwierdzona badaniami klinicznymi w latach 1997-2003 prowadzonymi w łącznej grupie ponad 600 000 kobiet, daje większe szanse na uniknięcie choroby nowotworowej. Wyniki badań dowiodły, iż nową metodą wykrywa się o 17-223 proc. więcej komórek atypowych (stan HSIL) w porównaniu do cytologii klasycznej.
Kolejną zaletą metody LBC jest możliwość wykonania z tej samej próbki dodatkowych badań diagnostycznych np. w kierunku HPV czy Chlamydia trachomatis metodami biologii molekularnej.
Badanie cytologiczne metodą LBC można wykonać m.in. w sieci Diagnostyka w cenie 89 zł. Przy okazji można wziąć udział w konkursie w ramach kampanii profilaktycznej „Jestem kobietą i dbam o siebie”. Więcej szczegółów na stronie kampanii http://www.kobieta.diagnostyka.pl/