Rak gruczołu krokowego to najczęściej występujący nowotwór złośliwy u mężczyzn. Warto jeszcze raz przypomnieć, że wczesne wykrycie daje szansę na wyzdrowienie. Federacja Porozumienie Zielonogórskie w ramach Szkoły Zdrowia przybliża temat profilaktyki nowotworowej u płci męskiej, zachęcając tym samym do regularnego badania. Nie tylko w listopadzie!
Czy opinie, że panowie rzadko i niechętnie zgłaszają się do lekarza, jeśli nie ma ku temu wyraźnego powodu, to mit czy jest w tym jednak ziarno prawdy? Jak mówi lekarz rodzinny Wojciech Pacholicki, Wiceprezes Federacji Porozumienie Zielonogórskie – do poradni najczęściej trafiają panowie, którzy chcą wykonać badanie PSA, natomiast przekonanie o tym, że tylko to badanie wystarczy, aby zdiagnozować ewentualną chorobę onkologiczną jest błędne. Pojawiają się jednak pacjenci z konkretnymi dolegliwościami, głównie w zakresie nieprawidłowości w oddawaniu moczu. I zdarza się, że w trakcie diagnozowania przyczyn tego stanu, u pacjenta wykrywana jest choroba nowotworowa.
Aby określić rolę lekarza rodzinnego w profilaktyce onkologicznej u mężczyzn, warto odpowiedzieć sobie na pytanie co tak naprawdę powinno zaniepokoić panów i kiedy należy zgłosić się do lekarza. Należy tu podkreślić, że na raka prostaty co roku może zapadać od 16 do 18 tysięcy mężczyzn. Niepokoić powinny więc problemy z oddawaniem moczu lub częstomocz. Kolejną wskazówką, która może skłonić do wizyty u lekarza są problemy z erekcją. Wymienione objawy mogą sugerować przerost gruczołu krokowego lub jego zapalenia, ale również nowotwór. Pacjent powinien zgłosić się wówczas do lekarza rodzinnego, który może wykonać badanie palpacyjne, może również skierować pacjenta do specjalisty urologa. Jeśli podejrzenia się potwierdzą, chory poddany jest dokładnym badaniom, w tym może być poddany biopsji, co pozwoli uzyskać stuprocentową pewność na temat choroby i jej stadium rozwoju. Jeśli chodzi natomiast o raka jąder, wszystko w rękach panów i to w dosłownym znaczeniu, bo kluczowe jest w tym wypadku samobadanie jąder, które pozwala na wykrycie zmian.
Do lekarza zwykle zgłaszają się mężczyźni w wieku 50+, ale ekspert Szkoły Zdrowia PZ zwraca uwagę, że ryzyko zachorowania na raka prostaty dotyczy również panów, którzy ukończyli 40 rok życia. Zdarza się także, że na ten rodzaj nowotworu zapadają panowie w podeszłym wieku, przy czym w ich przypadku choroba i leczenie przebiega nieco inaczej. Ekspert zwraca jednak uwagę na to, że kluczowa jest wczesna diagnoza, która pozwala nie tylko na całkowite wyleczenie, ale również przeprowadzenie zabiegu operacyjnego, który nie utrudnia znacząco dalszego funkcjonowania i pozwala możliwie szybko odzyskać formę. U chorych natomiast wymagających bardziej zaawansowanego leczenia dochodzi radioterapia, zaś pacjenci z silnie rozwiniętym stadium choroby, po zabiegu i naświetlaniu, poddawani są często terapii hormonalnej, która ma hamować rozwój komórek nowotworowych.
– Drugą najczęstszą przyczyną zgonów mężczyzn jest rak prostaty. Przyczyną tego stanu może być niska świadomość w zakresie profilaktyki. Brakuje szeroko zakrojonych kampanii edukacyjnych w tym zakresie, a w gabinecie lekarskim pacjent często wstydzi się zapytać lub pyta dopiero wtedy, kiedy prostata już bardzo dokucza, a więc potencjalnie choroba jest na dość zaawansowanym poziomie. Natomiast w przypadku raka jąder, wykrycie nieprawidłowości jest dość proste i pacjent może to zrobić samodzielnie – mówi Wojciech Pacholicki.
Jaka jest więc rola specjalistów medycyny rodzinnej we wspieraniu męskiej części populacji?
– Trzeba pamiętać, że lekarz rodzinny jest najbliżej pacjenta, służy wsparciem zwłaszcza w zakresie profilaktyki i diagnozie chorego we wczesnym stadium. Ma kompetencje, aby skutecznie wspierać pacjentów. W przypadku prostych badań jak samobadanie jąder, specjalista medycyny rodzinnej może również nauczyć pacjenta jak takie badanie należy prawidłowo wykonać, dlatego panowie – nie zwlekajcie! – dodaje doktor Pacholicki.