Nowe dane przedstawione na Kongresie ESCEO w Krakowie, potwierdzają skuteczność dostępnego na receptę leku – krystalicznego siarczanu glukozaminy (pCGS) w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów kolanowych.
Międzynarodowe spotkanie ekspertów w zakresie osteoporozy, choroby zwyrodnieniowej stawów i chorób układu mięśniowo-szkieletowego, odbywające się w ramach Kongresu ESCEO (Europejskiego Towarzystwa Klinicznych i Ekonomicznych Aspektów Osteoporozy i Choroby Zwyrodnieniowej Stawów) było okazją do przedstawienia najnowszych danych dotyczących leczenia ChZS. Nowe dane potwierdziły zasadność stosowania krystalicznego siarczanu glukozaminy, wskazanego w zmniejszeniu nasilenia objawów i zapobiegania postępującej degeneracji stawów, jako rozwiązania opłacalnego w stosunku do korzyści klinicznych. Wykazano, że jedyną skuteczną w terapii ChZS postacią glukozaminy jest krystaliczny siarczan glukozaminy.
Choroba zwyrodnieniowa stawów jest postępującą przewlekłą chorobą reumatyczną, wywołaną stanem zapalnym lub uszkodzeniem chrząstki stawowej, rozwijającą się w szczególności u osób narażonych na obciążenia stawów oraz w wyniku zaburzeń jakościowych i ilościowych w obrębie chrząstki stawowej. Schorzenie może doprowadzić do konieczności operacji wymiany stawu. Choroba zwyrodnieniowa stawów jest uważana za główną przyczynę niepełnosprawności na całym świecie. Zapadalność na to schorzenie rośnie – szacuje się, że ChZS dotyka ponad 250 milionów ludzi na całym świecie, przede wszystkim osoby powyżej 40 r.ż., głównie kobiety.
Dostępnych jest wiele preparatów w klasie SYSADOA (z ang. symptomatic slow acting drugs in ostheoarthritis – wolno działających leków objawowych stosowanych w chorobie zwyrodnieniowej stawów) z różnymi stopniami zaleceń w wytycznych klinicznych. Wyniki najnowszych badań wykazują, że spośród preparatów zawierających glukozaminę tylko glukozamina w postaci krystalicznego siarczanu jest skuteczna w zmniejszeniu dolegliwości bólowych oraz poprawie czynności funkcjonalnej stawu kolanowego, a długofalowo może chronić przed progresją choroby. W przypadku glukozamin w innych postaciach niż krystaliczny siarczan dane nie potwierdzają podobnego istotnego efektu terapeutycznego.
„Wytyczne ESCEO z 2016 r., dotyczące postępowania w terapii ChZS stawu kolanowego zalecały rozważenie zastosowania w pierwszej linii terapii paracetamolu w połączeniu z lekiem z grupy SYSADOA (np. krystalicznego siarczanu glukozaminy lub siarczanu chondroityny o czystości farmaceutycznej). Od tego czasu w kilku publikacjach naukowych zwrócono uwagę na konsekwencje długotrwałego stosowania paracetamolu” – wyjaśnia prof. Jean-Yves Reginster z Departamentu Zdrowia Publicznego, Epidemiologii i Ekonomiki Zdrowia, Uniwersytetu w Liege – Centrum Współpracy WHO ds. Zdrowia Publicznego w zakresie Schorzeń Układu Mięśniowo-Szkieletowego i Starzenia się w Liege (Belgia). „ESCEO zdecydowało się przeprowadzić serię metaanaliz, dokonując ponownej oceny profilu bezpieczeństwa wszystkich leków stosowanych obecnie w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego. Wykazano, że siarczan glukozaminy jest całkowicie bezpieczny; nie opisano działań niepożądanych, poważnych działań niepożądanych lub wycofania się pacjentów z badań przed ich zakończeniem. Wspomniane metaanalizy kwestionują stosowanie paracetamolu jako pierwszej linii leczenia ChZS stawu kolanowego. Wydaje się, że w pierwszej kolejności właściwym wyborem jest terapia oparta na krystalicznym siarczanie glukozaminy i siarczanie chondroityny o czystości farmaceutycznej”.
„Wyjątkowość krystalicznego siarczanu glukozaminy polega na stabilności chemicznej, która umożliwia osiągnięcie farmakologicznie aktywnego stężenia leku w osoczu. Można powiedzieć, że zastosowana „technologia”, powala na stopniowe uwalnianie i osiągnięcie efektywnego stężenia substancji czynnej. Dlatego też pozytywne wyniki z metaanaliz nie mogą zostać przeniesione na inne glukozaminy inne niż te w postaci krystalicznego siarczanu” – wyjaśnia prof. Luca Gallelli, profesor farmakologii klinicznej z Magna Graecia School of Medicine, University of Catanzaro (Włochy) – „Z tego powodu typowe kryteria dotyczące leków generycznych nie mają zastosowania do preparatów na bazie glukozaminy. W najnowszej publikacji ESCEO zaleca, aby te cząsteczki traktować jako „biopodobne”: tj. aby dana postać glukozaminy mogła być uważana za odpowiednią do zastąpienia, musi wykazywać równoważność pod względem farmakokinetyki, właściwości farmakologicznych w warunkach in vitro i in vivo oraz oczywiście, wykazywać efektywność terapeutyczną w randomizowanych badaniach klinicznych z zastosowaniem placebo”.
Podczas Kongresu w Krakowie poza wspomnianymi wyżej wynikami metaanaliz zaprezentowano również wyniki innego badania będącego analizą farmakoekonomiczną dot. krystalicznego siarczanu glukozaminy. Wyniki potwierdzają opłacalność stosowania tego leku w terapii choroby zwyrodnieniowej stawów w porównaniu z innymi preparatami.
„W realiach, gdzie mamy do czynienia z ograniczonymi środkami, przeznaczanymi na opiekę zdrowotną, ważne jest efektywne dysponowanie zasobami i przeprowadzanie badań efektywności kosztowej. Jeśli zestawimy ze sobą wszystkie badania z zastosowaniem preparatów na bazie glukozaminy okaże się, że wyniki są niespójne, nacechowane dużą różnorodnością, ponieważ postacie glukozaminy nie są sobie równe – wyjaśnia prof. Olivier Bruyère, profesor epidemiologii klinicznej w Departamencie Zdrowia Publicznego, Epidemiologii i Ekonomiki Zdrowia Uniwersytetu w Liège (Belgia) – „Analizując wysokiej jakości badania kliniczne, z niskim ryzykiem błędu, wyraźnie widać, że podgrupy badania, gdzie stosowano krystaliczny siarczan glukozaminy wyraźnie się wyróżniają. Badania z zastosowaniem krystalicznego siarczanu glukozaminy potwierdzają jego skuteczność w terapii bólu w porównaniu z placebo. Z kolei, inne preparaty okazały się nieskuteczne.
W długoterminowej obserwacji pacjentów z ChZS wykazano, że stosowanie krystalicznego siarczanu glukozaminy spowodowało znaczne zmniejszenie liczby innych przyjmowanych leków z powodu ChZS, takich jak niesteroidowe leki przeciwzapalne oraz zmniejszenie liczby konsultacji i badań. Model symulacyjny dostarczył dane spójne z tym, co zaobserwowano w literaturze, tj. wykazał, że kiedy dana postać farmaceutyczna glukozaminy wykazuje skuteczność kliniczną, to zawsze przekłada się to na znaczącą efektywność kosztową”.