Problemy z realizacją KOS-Zawał

Choć w ostatnich latach dzięki rozwojowi nowoczesnej diagnostyki i leczenia chorób sercowo-naczyniowych nastąpił spadek śmiertelności wewnątrzszpitalnej w Polsce, to i tak wskaźnik rocznej umieralności po zawale serca jest wysoki i wynosi 12 proc. Program KOS-Zawał ma zmienić te statystyki.

Program Kompleksowej opieki po zawale mięśnia sercowego (KOS-zawał) to całościowy program opieki i rehabilitacji kardiologicznej dla Pacjentów po zawale mięśnia sercowego, uruchomiony 1 października 2017 roku. Leczenie pacjentów z zawałem serca to proces wieloetapowy i długotrwały. Składa się z hospitalizacji pacjenta, rewaskularyzacji naczyń wieńcowych, regularnego podawania leków, zmiany nawyków żywieniowych, regularnych wizyt w poradni kardiologicznej, rehabilitacji kardiologicznej oraz czasem także implantacji urządzeń typu kardiostymulator czy kardiowerter.

Program KOS-Zawał składa się z czterech modułów. Pierwszy z nich, związany z hospitalizacją pacjenta, obejmuje leczenie zachowawcze i diagnostykę. W ramach tego modułu pacjent jest diagnozowany, a następnie, zgodnie z potrzebami pacjenta, wdrażane jest leczenie interwencyjne i kardiochirurgiczne. Moduł drugi obejmuje rehabilitację kardiologiczną, w tym rehabilitację stacjonarną, ambulatoryjną i telerehabilitację, trzeci zaś elektroterapię. Ostatni, czwarty moduł programu przewiduje specjalistyczną opiekę kardiologiczną trwającą 12 miesięcy od wystąpienia zawału serca. W jej ramach pacjent powinien mieć możliwość uzyskania porady we wszystkie dni tygodnia, z możliwością dostępu do świadczeń wraz z badaniami diagnostycznymi w oddziale kardiologicznym 24 godziny na dobę. Liczba wizyt w poradni jest nielimitowana. Średnio powinny być to być 4 wizyty, nie mniej jednak niż 3. Moduł czwarty kończy się tzw. bilansem opieki, czyli specjalistyczną poradą obejmującą badania laboratoryjne oraz podsumowanie stanu klinicznego pacjenta.

Liczba szpitali, które realizują program KOS-zawał w Polsce

W chwili obecnej umowę na realizację świadczeń w ramach programu Kompleksowej opieki po zawale mięśnia sercowego (KOS-zawał) posiada łącznie 47 podmiotów, które do końca stycznia 2018 r. przyjęły ponad 1600 pacjentów. Placówki sieci PAKS objęły opieką ponad 500 pacjentów. Polsko-Amerykańskie Kliniki Serca w Bielsku-Białej, Tychach, Ustroniu, Dąbrowie Górniczej i Chrzanowie oferują pacjentom opiekę w ramach programu. Łącznie w programie znalazło się 5 placówek PAKS.

• Kiedy w Polsce w 2017 roku wprowadzono sieć szpitali nie stworzono w jej ramach poziomu sercowo-naczyniowego. Doprowadziło to do likwidacji dobrze działających oddziałów kardiologii inwazyjnej, kardiochirurgii i chirurgii naczyniowej, których nie zastąpiono innymi placówkami. W związku z tym w 2017 roku liczba wykonywanych w Polsce koronarografii spadła o 20 tysięcy, a liczba angioplastyk wieńcowych zmalała o 10 tysięcy. W tym samym czasie liczba zawałów serca w Polsce wzrosła, gdyż pacjenci ze stanem przedzawałowym nie są w porę diagnozowani i leczeni. Wzrasta też liczba chorych z niewydolnością serca. Wiąże się to m.in. z brakiem kompleksowego programu zapobiegania niewydolności serca, jak również brakiem programu leczenia rozsianej miażdżycy oraz prewencji jej powikłań. Statystyki kardiologiczne ulegają wobec tego znacznemu pogorszeniu. Nakładają się na to dodatkowo liczne problemy kadrowe – brak lekarzy specjalistów i ich niskie wynagrodzenie, a także narastająca niechęć lekarzy do podejmowania wymagających dyżurów kardiologicznych. Wyłania się z tego ponury obraz polskiej kardiologii – podsumowuje prof. Paweł Buszman, Prezes Zarządu American Heart of Poland. Ponadto do sieci szpitali nie zostały włączone niektóre placówki, które do tej pory obejmowały opieką pacjentów kardiologicznych – tłumaczy prof. Buszman. Tak stało się na przykład z placówką PAKS w Gdańsku. Niestety przy wyborze szpitali, które włączono do sieci szpitali NFZ nie kierował się w wystarczającym stopniu mapą potrzeb medycznych. Oznacza to nierówny dostęp pacjentów z poszczególnych regionów Polski do opieki w ramach Programu KOS-zawał. W niektórych województwach w ogóle nie ma ani jednej placówki oferującej pacjentom opiekę w ramach Programu KOS-zawał. Uważam, że szpitale spoza sieci powinny do programu zostać włączone. Z pewnością poprawiłoby to sytuację osób chorujących na choroby sercowo-naczyniowe w Polsce. Do tej pory placówki naszej sieci objęły opieką ponad 500 chorych w ramach programu KOS-Zawał – zaznaczył prof. Buszman. To jednak wciąż za mało – podkreślił profesor.

Liczbę ośrodków KOS-zawał w poszczególnych województwach przedstawia poniższa tabela. Dane pochodzą z NFZ (aktualne na 25 kwietnia 2018).

Świadczenia zagwarantowane w ramach programu KOS-zawał realizowane w placówkach PAKS obejmują:

• indywidualny plan leczenia stworzony dla Pacjenta wspólnie przez kardiologa i lekarza rehabilitacji, który Pacjent otrzymuje wychodząc ze szpitala,
• pierwszą wizytę kontrolną z panelem badań laboratoryjnych, już po 7-10 dniach od wypisu ze szpitala,
• regularną opiekę kardiologiczną w Poradniach Polsko-Amerykańskich Klinik Serca przez okres 12 miesięcy od wystąpienia zawału serca, zakończoną bilansem opieki,
• rehabilitację kardiologiczną rozpoczętą najpóźniej do 14 dni od wypisu ze szpitala, obejmującą:
  • Rehabilitację w sanatorium – Uzdrowisko Ustroń (proponujemy bezpłatny transport do i z uzdrowiska),
  • Rehabilitację dzienną – Ośrodek rehabilitacji najbliższy miejscu zamieszkania,
• leczenie szpitalne w Oddziałach Kardiologii Polsko-Amerykańskich Klinik Serca,
• w razie konieczności, wszczepienie nowoczesnego urządzenia, tzw. rozrusznika serca,
• edukację dotyczącą stylu życia, czynników ryzyka, chorób układu krążenia,
• możliwość 24-godzinnego kontaktu w ramach oddziału kardiologicznego.

Ścieżka obsługi Pacjenta w PROGRAMIE KOS-zawał w ramach placówek PAKS:

1. Pacjent z zawałem trafia do PAKS;
2. Leczenie zachowawcze, inwazyjne lub zabieg kardiochirurgiczny;
3. Podczas pobytu w szpitalu otrzymuje indywidualny plan leczenia opracowany przez kardiologa oraz lekarza rehabilitacji;
4. Wizyta kontrolna po 7-10 dniach od wypisu ze szpitala;
5. Rehabilitacja;
6. W sytuacji uzasadnionej stanem zdrowia Pacjenta wszczepienie nowoczesnych urządzeń;
7. Regularne wizyty w poradni.