Rak szyjki macicy to jeden z najczęstszych nowotworów złośliwych u kobiet. Czynnikiem inicjującym rozwój tego nowotworu jest przewlekłe zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) o wysokim potencjale rakotwórczym przenoszonym drogą płciową. Szacuje się, że około 60 proc. populacji światowej miało kontakt z tym wirusem.
Raka szyjki macicy poprzedza stan przednowotworowy określany jako śródnabłonkowa neoplazja szyjki macicy. Do wczesnych objawów nowotworu należą nieregularne krwawienia miesiączkowe (u kobiet z regularnymi cyklami), krwawienia samoistne, obfite upławy, ból podbrzusza, ból podczas stosunku. Wirus HPV przenoszony jest drogą płciową lub przez bezpośredni kontakt ze skórą osoby zakażonej. U większości chorych, niezależnie od typu serologicznego, infekcja HPV ustępuje samoistnie w okresie od 6 miesięcy do 2 lat, w zależności od stopnia zaburzenia fizjologicznej odporności i gotowości układu immunologicznego do zwalczenia wirusa.
Najbardziej narażonymi kobietami na ten typ nowotworu są kobiety, które m.in. mają zaburzoną odporność, nieprawidłową mikroflorę pochwy. Nowotwór może pojawić się kiedy mamy do czynienia z nieleczoną nadżerką i wynikającymi z tego powodu stanami zapalnymi. U kobiet palących, częściej stwierdza się zagrożenie rakiem szyjki macicy.
Cytologia najlepszą profilaktyką
Umieralność z powodu raka szyjki macicy jest w dalszym ciągu bardzo duża. Każdego roku na ten nowotwór umiera 1669 kobiet. Dlatego tak ogromne znaczenie ma profilaktyka. Cytologia jest badaniem, które pozwala wykryć nowotwór w początkowej jego fazie, co z kolei warunkuje jego całkowite wyleczenie. Polega na mikroskopowej ocenie komórek pobranych specjalną szczoteczką z szyjki macicy. Dzięki temu można zdiagnozować nawet niewielkie nieprawidłowości zachodzące w szyjce macicy.
Prawidłowe badanie cytologiczne najlepiej przeprowadzić około siedmiu dni po zakończonym krwawieniu miesięcznym. Dzień przed badaniem nie należy współżyć i nie zakładać żadnych globulek dopochwowo. Wynik powinien być pobrany specjalną szczoteczką. Dzięki nopczesnym rozwiązaniom możliwe jest uzyskanie jednocześnie komórek gruczołowych kanału szyjki macicy, komórek nabłonka płaskiego szyjki, jak również komórek ze strefy transformacji.
Wynik cytologii powinien być oceniany przez dwóch doświadczonych cytologów podlegających okresowej weryfikacji nadzoru medycznego i opisany według najnowszych standardów i wytycznych. Warto pamiętać, że badanie cytologiczne nie zapobiega zakażeniu wirusem HPV, ale pomaga wykryć wczesne oznaki choroby.
Nowe możliwości – test HPV
Kolejnym badaniem profilaktycznym jest test na obecność DNA wirusa HPV. Test HPV wykrywa, zależnie od rodzaju, obecność materiału genetycznego – od dwóch do trzydziestu siedmiu genotypów wirusa brodawczaka ludzkiego. Obecnie znanych jest przeszło 120 typów wirusa HPV. Wirusy te można podzielić na dwie grupy:
– wirusy niskoonkogenne (niskiego ryzyka): wśród nich najczęstsze to HPV typ: 6, 11,
– wirusy wysokoonkogenne (wysokiego ryzyka): wśród nich najczęstsze to HPV typ: 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58 i 59.
Nie istnieje stuprocentowa metoda wyleczenia zakażenia wirusem HPV, jednak wykonanie testu pozwoli na podjęcie odpowiedniej profilaktyki zapobiegającej rozwojowi raka szyjki macicy. Warto pamiętać, że badanie to nie różni się od badania cytologicznego. Wystarczy jedno pobranie materiału do obu badań. Należy jednak zwrócić uwagę, że warunkiem powodzenia badań przesiewowych jest regularne wykonywanie badań, przynajmniej raz do roku.
Wpadnij na przegląd do ginekologa
Tak brzmi hasło tegorocznej kampanii „Piękna bo Zdrowa”, zainicjowanej przez Ogólnopolską Organizację Kwiat Kobiecości. „Skoro dbamy o swoje bezpieczeństwo, robiąc coroczny przegląd, to powinnyśmy zadbać również o siebie i nasze życie. Dlatego Kwiat Kobiecości wraz z marką Fiat 500 cabrio, chcąc podkreślić ideę corocznych przeglądów samochodów, zachęca także do regularnych badań ginekologicznych” – tłumaczy pomysłodawczyni akcji Ida Karpińska.
Gwiazdy, zaangażowane w tegoroczną odsłonę, namawiają, by kobiety raz w roku znalazły 5 minut na badania ginekologiczne.
„To już 8. odsłona kampanii fundacji Kwiat Kobiecości poświęcona profilaktyce raka szyjki macicy. Niezwykle podstępna choroba, ale całkowicie wyleczalna, jeśli ją w porę wykryjemy. My kobiety mamy naprawdę dużo zajęć. Jesteśmy matkami, żonami, spełniamy się zawodowo, ale zapominamy często o tym, co jest najważniejsze. 5 minut w ciągu 12 miesięcy, to naprawdę nie jest dużo, żeby umówić się na randkę ze swoim dobrym, sprawdzonym lekarzem ginekologiem – mówi Anna Kalczyńska, dziennikarka, tegoroczna ambasadorka kampanii.