Przypominamy, że od 1 września 2023 roku z bezpłatnej ochrony przeciw grypie może skorzystać większa grupa pacjentów. Wprowadzono przepisy, które rozszerzają listę osób, którym przysługują darmowe szczepienia o seniorów powyżej 65. roku życia oraz dzieci i młodzież do 18 r.ż.
Aby skorzystać z tego przywileju, należy udać się do lekarza po receptę oznaczoną symbolem „S” dla Seniorów i „DZ” dla dzieci i zrealizować ją w aptece. Dużym udogodnieniem jest też fakt, że dorośli mogą zaszczepić się w aptekach. Eksperci przypominają, że to właśnie osoby starsze – ze względu na starzejący się układ immunologiczny oraz współistniejące choroby przewlekłe – są w grupie ryzyka ciężkiego przebiegu infekcji oraz powikłań, a co za tym idzie zwiększonego ryzyka hospitalizacji i zgonu.
Szczepienie przeciwko grypie nie tylko zmniejsza ryzyko zachorowania na tę chorobę wirusową, ale przede wszystkim znacząco zmniejsza ryzyko ciężkich powikłań m.in. chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy, przewlekłych chorób układu oddechowego.
W ubiegłym sezonie grypowym w Polsce odnotowano ponad 5,5 mln zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę – tak mówią dane epidemiologiczne Narodowego Instytutu Zdrowia i Higieny – Państwowego Zakładu Higieny. Jednak chorych było o wiele więcej, bo część osób nawet nie zgłosiła się do lekarza, lecząc się domowymi sposobami. Tymczasem nieleczona grypa albo leczona niewłaściwie, może doprowadzić do bardzo groźnych powikłań, m.in. wtórnego zapalenia płuc, zaostrzenia chorób przewlekłych, zapalenia mięśnia sercowego, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych lub mięśni.
Grypa zbiera śmiertelne żniwo
Jak podkreśla prof. dr hab. Adam Antczak, pulmonolog kierownik Katedry Pulmonologii, Reumatologii i Immunologii Klinicznej, kierownik Kliniki Pulmonologii Ogólnej i Onkologicznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi oraz przewodniczący Rady Naukowej Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych, zakażenia dróg oddechowych to piąta przyczyna zgonów w Polsce, której łatwo można zapobiec dzięki szczepieniom ochronnym.
– Pomimo szerokiego wdrożenia inicjatyw związanych ze szczepieniami ochronnymi przeciw grypie choroba ta pozostaje główną przyczyną zachorowań i śmierci wśród osób starszych. W przypadku grypy stosuje się szczepionki czterowalentne, czyli takie, które chronią nas przed czterema różnymi szczepami wirusa. Jeśli pomimo szczepienia dojdzie do zachorowania, infekcja będzie miała znacznie łagodniejszy przebieg, a ryzyko wystąpienia niebezpiecznych powikłań pogrypowych, w tym także śmierci, stanie się o wiele niższe niż w przypadku osób niezaszczepionych – tłumaczy prof. Adam Antczak.
Poza istotną liczbą zgonów związanych z chorobami układu oddechowego, grypa stanowi dodatkowe obciążenie z uwagi na swoje szersze następstwa. Obejmują one zdarzenia sercowo-naczyniowe, zaostrzenie wcześniej istniejących chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca czy astma, wyższą podatność na wtórne zakażenia bakteryjne, pogorszenie funkcjonowania. Wszystkie te czynniki przyczyniają się do podwyższonego ryzyka hospitalizacji i zgonu.
– Co roku z powodu powikłań tych zakażeń umiera około 6 tys. osób po 65. roku życia. Wiemy, że ta choroba zwiększa ryzyko zawału serca, udaru mózgu, zatorowości płucnej. Ta zależność jest bardzo dobrze udokumentowana — mówi prof. Adam Antczak.
Zgonów może być zatem więcej, niż te odnotowane z statystykach jako następstwo grypy. Tymczasem w sezonie 2022/2023 liczba szczepień przeciwko grypie spadła aż o 20 proc. w porównaniu do poprzedniego sezonu grypowego. Poprawa wyszczepialności przeciwko grypie widoczna była jedynie w czasie pandemii COVID-19, kiedy to zaszczepiło się prawie 7 proc. populacji.
Trzeba zdążyć przed szczytem zachorowań
– Poszerzenie grupy osób, które będą mogły skorzystać z bezpłatnego szczepienia przeciwko grypie, to bardzo dobra informacja. Wyszczepialność wśród seniorów w Polsce jest wciąż za mała. Są w Europie kraje, gdzie szczepi się ponad 70 proc. osób będących w jesieni życia. Dla porównania, u nas szczepi się około 20 proc. Mamy nadzieję, że dzięki nowej ustawie to się zmieni. Do tego powinniśmy dążyć — zwraca uwagę pulmonolog.
Eksperci podkreślają, że każdy sezon grypowy jest inny, nieprzewidywalny. Prof. Antczak zaleca szczepienia jeszcze przed rozpoczęciem sezonu grypowego, czyli we wrześniu, ale zaszczepić się można także w późniejszym terminie, pod warunkiem, że pacjent jest zdrowy.
– Dodatkowym argumentem w podjęciu decyzji o szczepieniu przeciw grypie powinna być informacja, że zakażenie wirusem grypy może zwiększyć ryzyko ciężkiego przebiegu infekcji koronawirusem i odwrotnie – szczepienie przeciw COVID-19 nie zabezpiecza przed zachorowaniem na grypę – przestrzega.
Szczepionki są już w aptekach. Dodatkowo od 1 września jeszcze bardziej dostępne. Nie ma na co czekać. Sezon grypowy nadciąga!