W czerwcu 2015 roku zostały wprowadzone pierwsze w Polsce wytyczne postępowania w niewydolności serca dedykowane lekarzom podstawowej opieki zdrowotnej.
Jadwiga Nessler: Opieka nad pacjentem z niewydolnością serca ma charakter wielodyscyplinarny. fot. Klinika Choroby Wieńcowej CM UJ
„Wytyczne stanowią kompendium aktualnej wiedzy, ale także przedstawiają ogólne ramy dobrej praktyki klinicznej oraz działań na styku podstawowej i specjalistycznej opieki, zarówno ambulatoryjnej, jak i szpitalnej” – wyjaśnia prof. Jadwiga Nessler, przewodnicząca Sekcji Niewydolności Serca Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.
Dokument zawiera praktyczne informacje dotyczące diagnostyki, leczenia oraz profilaktyki niewydolności serca, ale również informacje o zaleceniach niefarmakologicznych (odpowiedni styl życia, właściwa ilość spożywanych płynów, zachęcanie do systematycznego wysiłku fizycznego) oraz wskazówki kiedy należy skierować chorego do kardiologa w celu zastosowania metod terapeutycznych wykraczających poza możliwości lekarza rodzinnego.
Wytyczne adresowane są w pierwszej kolejności do lekarzy rodzinnych, ale również do lekarzy innych specjalności (internistów, geriatrów) oraz lekarzy w trakcie specjalizacji, zaangażowanych w opiekę nad pacjentem z niewydolnością serca, którzy również znajdą w nich użyteczne dla siebie informacje. Ujmują w sposób kompleksowy zasady opieki nad pacjentem z niewydolnością serca z pozycji lekarza rodzinnego uwzględniając aktualne standardy opieki oraz możliwości lekarza POZ. Określają w sposób szczegółowy zadania lekarza rodzinnego, ale również pielęgniarki środowiskowo-rodzinnej w interdyscyplinarnym modelu opieki nad chorym z niewydolnością serca.
Polskie wytycznych dla lekarzy rodzinnych dotyczących postępowania w niewydolności serca powstały w oparciu o zalecenia Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego z roku 2012, przyjęte także przez Polskie Towarzystwo Kardiologiczne.
Jak podkreśla prof. Nessler, w dokumencie znalazły się wyłącznie te zalecenia, które uzyskały wymagany poziom zgodności wśród ekspertów. Przy zagadnieniach, które uwzględniały perspektywę praktyki lekarza rodzinnego oraz odnosiły się do specyficznie polskich warunków organizacyjnych systemu opieki zdrowotnej, rekomendacje poddano dwustopniowej procedurze uzgodnieniowej metodą DELPHI. Tam, gdzie było to możliwe, utrzymano stosowany w wytycznych ESC system oceny siły i wiarygodności zaleceń.
„Istnieje konieczność zachowania ciągłości opieki nad chorym na różnych poziomach systemu opieki zdrowotnej. Skoordynowana opieka nad chorym tj. właściwy przepływ informacji pomiędzy pacjentem, lekarzem rodzinnym, poradnią specjalistyczną i oddziałem szpitalnym, może realnie przyczynić się do poprawy rokowania i zmniejszenia częstości hospitalizacji” – podkreśla prof. Jadwiga Nessler.
Według danych NFZ, 94 proc. wydatków poniesionych w 2012 r. na diagnostykę i leczenie niewydolności serca pochłonęły hospitalizacje. Leczenie szpitalne 187 tys. pacjentów kosztowało 635 mln zł.