Choć wiele przypadków, zwłaszcza wykrytych we wczesnym stadium da się wyleczyć, to sam proces jest kosztowny, nie tylko emocjonalnie, ale i finansowo. Z okazji Światowego Dnia Walki z Rakiem, który przypada na 4 lutego – warto uświadomić sobie, że nowotworowi można zapobiec.
Polska a reszta świata
Z danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego i Państwowego Zakładu Higieny wynika, że nowotwory złośliwe są największym zagrożeniem dla zdrowia i życia Polaków, pomiędzy 45. a 69. rokiem życia. Rak jest też główną przyczyną przedwczesnej śmierci wśród kobiet. Wyjątkowo groźny dla obu płci jest nowotwór tchawicy, oskrzela i płuc. Umieralność z powodu nowotworów złośliwych w Polsce jest niestety wyższa niż w innych krajach Unii Europejskiej. Tymczasem jak zaobserwowano za oceanem, tam liczby maleją z roku na rok. Organizacja American Cancer Society odnotowała, że w ciągu ostatnich dwóch dekad współczynnik umierających na nowotwory w Stanach Zjednoczonych sukcesywnie spadał. Od 2015 roku, liczba zgonów z powodu raka u mężczyzn i kobiet zmniejszyła się o 26 proc., w stosunku do początku lat 90 -tych. Tym samym przełożyło się to na ponad 2 miliony uratowanych ludzi. Jakie mogą być tego przyczyny?
Powiedz rakowi nie!
Na pewno jest to m.in. dostępność innowacyjnych metod zwalczania nowotworów oraz większa świadomość społeczna. Od lat eksperci apelują bowiem, że „lepiej zapobiegać niż leczyć”. Istnieją sposoby, które mogą zmniejszyć ryzyko zapadnięcia na ciężkie choroby. Około jednej trzeciej zachorowań na najczęstsze nowotwory można by uniknąć – wskazuje organizacja World Cancer Research Fund International. By tak się stało trzeba zadbać o zdrową i odżywczą dietę, utrzymanie prawidłowej wagi i regularną aktywność fizyczną. Już 30 minut sportu dziennie pozwoli na zachowanie lepszego samopoczucia, ale i przełoży się na stan naszego zdrowia. Warto również unikać siedzącego trybu życia. Jeżeli chodzi o sposób odżywiania to trzeba zapomnieć o wysoko energetycznych i słodkich napojach, a także żywności przetworzonej. W zamian dietetycy i lekarze rekomendują jedzenie większej ilości owoców i warzyw.
Nieznane objawy nowotworów
Często bagatelizujemy pierwsze symptomy choroby. Ponad połowa Polaków nie wie, jakie dolegliwości mogą świadczyć o chorobie nowotworowej. Pojawiające się problemy ze zdrowiem zrzucamy na stres, zmęczenie lub błahe zaburzenia zdrowotne. Aż 19 proc. respondentów badania przeprowadzonego przez Nationale-Nederlanden, jako pierwszy symptom nowotworu wskazywało ból bez wyraźnej przyczyny. Niestety, rak objawia się takimi dolegliwościami dopiero w późnej fazie. Wtedy na leczenie bywa już za późno. Zwłaszcza, że na początku w wielu przypadkach objawy mogą być podobne do zwykłej infekcji. Właśnie dlatego we wczesnym wykrywaniu chorób nowotworowych naszym sprzymierzeńcem jest profilaktyka. Regularne wykonywanie badań jest zalecane przez lekarzy jako sposób na uniknięcie choroby. Na co dzień warto zwrócić uwagę na zmiany w samopoczuciu, wyglądzie skóry, wyczuwalne guzy, czy różnego rodzaju krwawienia. Jeśli takie wystąpią należy niezwłocznie udać się do lekarza. A okazji ku temu przybywa – od lat organizowane są powszechne i często, bezpłatne badania, m.in. cytologia i mammografia dla kobiet. Coraz bardziej popularne są także profilaktyczne badania prostaty i jąder u mężczyzn.
Zabezpieczenie na wypadek choroby
Profilaktyka jest znacznie tańsza niż leczenie. Mimo, że nowotwory w Polsce są leczone przede wszystkim w szpitalach publicznych, to szereg badań diagnostycznych pacjenci są zmuszeni wykonywać prywatnie. A to niestety kosztuje. Polacy nie zdają sobie sprawy, jak dużo. Jak wynika z badania Nationale-Nederlanden aż 24 proc. ankietowanych uważa, że wydatki jakie trzeba ponieść w wyniku choroby nowotworowej sięgają rzędu pięciu tysięcy złotych, a co czwarty myśli, że wynoszą około jedynie tysiąca złotych. Tymczasem jedno badanie rezonansem czy tomografem w zależności od części ciała potrafi kosztować nawet kilkaset złotych. – To pokazuje, że nie znamy realiów i nie wiemy z czym tak naprawdę wiąże się choroba nowotworowa. Nowotwory mają ogromny wpływ na życie rodziny osoby chorej i to w każdej jego sferze – mówi Marta Pokutycka-Mądrala, rzecznik prasowy Nationale-Nederlanden. W przypadku ciężkiej choroby życie całej rodziny ulega diametralnej zmianie. – Warto zawsze myśleć o przyszłości, zwłaszcza w kontekście zdrowia i zabezpieczenia siebie i najbliższych. Sposobem na zapewnienie komfortu jest wykupienie polisy na wypadek choroby. Ubezpieczenie nie może jej zapobiec, ale jest gwarantem, że w razie potrzeby będziemy mogli skupić się na walce z chorobą bez obaw o finanse – dodaje Marta Pokutycka-Mądrala.
Nowe metody leczenia szansą dla chorych
Jeszcze ponad 20 lat temu, diagnoza nowotworu złośliwego była równoznaczna z wyrokiem śmierci. Obecnie, dzięki między innymi nowatorskim sposobom leczenia można wrócić do zdrowia. Wraz z postępem medycyny wykrywanie chorób nowotworowych stało się prostsze. W ubiegłym roku Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie otworzyło pierwszy w Polsce kompleksowy Oddział Badań Wczesnych Faz. Nowopowstały ośrodek daje szansę polskim pacjentom na skorzystanie z innowacyjnych terapii i realizuje onkologiczne badania kliniczne i przedkliniczne. Wśród tradycyjnych metod leczenia takich jak chirurgia, chemioterapia czy radioterapia – dokonał się swojego rodzaju przełom. Lekarze coraz częściej uspokajają, że z biegiem lat metody te powodują coraz mniej efektów ubocznych. Na przykład radioterapia protonowa – jest bezpieczniejsza, więc szczególnie poleca się ją w przypadku terapii u dzieci.
Nie da się przewidzieć zachorowania na ciężką chorobę, ale z biegiem lat postęp medycyny daje każdemu szansę na wyjście z niej obronną ręką. W związku z obchodami Światowego Dnia Walki z Rakiem warto uświadomić sobie również, że proces wychodzenia z choroby jest obciążeniem zarówno emocjonalnym jak i finansowym. Pamiętajmy także o tym, że odpowiedni styl życia oraz regularne badania mogą zapobiec nowotworom lub przyczynić się do ich wcześniejszego wykrycia.