Starzenie się społeczeństwa oraz ogromny postęp medycyny spowodował znaczne wydłużenie się życia. Choroby dotąd nieuleczalne w wielu przypadkach stają się przewlekłe. Między innymi dlatego z roku na rok rośnie populacja chorych wymagających leczenia paliatywnego. Jednakże warto zaznaczyć, że zapotrzebowanie na tę formę opieki w Polsce nadal nie jest zaspokojone w stopniu wystarczającym. Aktualne problemy opieki paliatywnej są przedmiotem corocznej konferencji Forum Medycyny Paliatywnej, pod kierownictwem naukowym prof. Aleksandry Ciałkowskiej-Rysz i dr hab. Tomasza Dzierżanowskiego.
Zgodnie z Krajowym Planem Transformacji na lata 2022-2026, w roku 2019 ze świadczeń z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej (OPH), skorzystało łącznie 96,4 tys. Pacjentów. Szacuje się, że obecnie powinno zostać zapewnionych około 146 tys. miejsc opieki paliatywnej i hospicyjnej, z czego około 142 tys. w ramach opieki domowej. Do 2025 roku spodziewany jest wzrost zapotrzebowania o kolejne 38%.
Zdaniem Prof. Aleksandry Ciałkowskiej-Rysz z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, sytuacja finansowa placówek opieki paliatywnej nadal jest krytyczna i wymaga natychmiastowej zmiany. W roku 2022 r podwyższona została wartość punktu kontraktowego w zakresie świadczeń z opieki paliatywnej i hospicyjnej. Warto jednak zaznaczyć, że do wyceny punktu włączone zostały współczynniki korygujące podwyżki wynagrodzenia dla personelu medycznego stosowane od 2017 roku, co spowodowało, że sytuacja finansowa podmiotów niepublicznych a zwłaszcza hospicjów pozarządowych, stała się katastrofalna.
Trudną sytuację w opiece paliatywnej pogłębiają też inne czynniki, jak chociażby niedoszacowanie procedur medycznych, pandemia COVID – 19, wzrost kosztów usług zewnętrznych, znaczący wzrost kosztów zakupu: leków, materiałów opatrunkowych, energii elektrycznej i ostatnio – wysoki poziom inflacji – powiedział dr hab. Tomasz Dzierżanowski z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Wiele placówek z przyczyn obiektywnych stoi więc przed trudnymi wyborami, jak redukcja zatrudnienia, (co będzie się wiązać z obniżeniem jakości świadczonych usług), ograniczenie liczby przyjmowanych pacjentów (co spowoduje wydłużenie kolejek oczekujących), czy nawet zamykanie placówek, a i tak w Polsce wielu chorych umiera w oczekiwaniu na objęcie opieką paliatywną.
Właśnie dlatego, po raz kolejny Polskie Towarzystw Medycyny Paliatywnej (PTMP), apeluje do Ministra Zdrowia o pilne uruchomienie mechanizmów naprawczych w postaci właściwej wyceny świadczeń w opiece paliatywnej i hospicyjnej oraz wprowadzenie zmian, które poprawią sytuację w tym obszarze i umożliwią sprawowanie opieki nad osobami nieuleczalnie chorymi.
Najważniejsze Postulaty PTMP:
- zniesienie limitowania świadczeń z zakresu domowej opieki paliatywnej
- wzrost cen jednostek rozliczeniowych świadczeń z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej realizowanej dla świadczeniobiorców dorosłych i dzieci w warunkach opieki domowej, stacjonarnej oraz ambulatoryjnej i perinatalnej
- zwiększenie wartości stawki za punkt dla wszystkich świadczeń opieki paliatywnej
i hospicyjnej o wskaźnik inflacji, co 3 miesiące, od 01.01.2023 r.
- rozliczenie pierwszego i ostatniego dnia opieki zakończonego zgonem pacjenta jako odrębnych
- usunięcie obowiązku narzuconego przez Prezesa NFZ potwierdzenia zrealizowanej wizyty personelu medycznego, w hospicjum domowym oraz w hospicjum domowym dla dzieci poprzez zbieranie podpisów na „Karcie wizyt w domu chorego”
- wprowadzenie regulacji zapobiegających wywozowi leków przeciwbólowych za granicę i zapewniających ciągły do nich dostęp w obrocie aptecznym.