Od początku września w Polsce odnotowano ponad milion zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę, z czego ponad 50 proc. wśród dzieci do 14. roku życia. Oddziały pediatryczne stają się przepełnione, a szczyty zachorowań są jeszcze przed nami. Wobec tego eksperci apelują o szczepienie dzieci przeciw grypie.
Jak wynika z danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny w tym sezonie już ponad milion Polaków zachorowało na grypę lub choroby grypopodobne. Alarmujący jest odsetek liczby dzieci, który wynosi aż 661 794. Z powodu powikłań grypowych hospitalizowano aż 4193 pacjentów[i].
Z uwagi na nie w pełni rozwinięty układ odpornościowy dzieci są narażone nie tylko na zachorowanie, ale także na groźne powikłania pogrypowe, takie jak: zapalenie ucha środkowego, zapalenie płuc, zapalenie zatok obocznych nosa, drgawki gorączkowe. Skutki wzrostu zachorowań dzieci na grypę są widoczne w przedszkolach i żłobkach. Frekwencja spada, a sale pustoszeją. Należy jednak pamiętać, że choroba dziecka ma znaczący wpływ na funkcjonowanie całej rodziny i wiąże się z koniecznością zapewnienia opieki nad chorym. W większości przypadków jeden z rodziców musi skorzystać ze zwolnienia lekarskiego, co z kolei przekłada się na jego absencję w pracy, zaległości oraz niższe miesięczne wynagrodzenie.
Najnowsze badania wykazują pozytywny wpływ szczepionek na oporność na antybiotyki w przypadku szczepionek wirusowych, takich jak szczepionki zapobiegające grypie. Takie szczepienie może skutkować zmniejszeniem niewłaściwie przepisanych antybiotyków na chorobę wirusową[ii]. Może także zmniejszyć częstość zakażeń bakteryjnych, które wymagałyby takiego leczenia. Badania na pacjentach zaszczepionych przeciw grypie dowiodły też zmniejszenia liczby przepisanych antybiotyków[iii]. Z drugiej strony niepowodzenie szczepień może oznaczać wzrost ich stosowania, a aktualnym priorytetem zdrowotnym powinno być zapobieganie rozprzestrzenianiu się antybiotykooporności i zakażeń lekoopornych.
„Szczepiąc dzieci przeciw grypie mamy większe prawdopodobieństwo, że nadchodzące święta i ferie spędzimy zdrowi w towarzystwie naszych najbliższych. To właśnie szczepienie może uchronić dzieci od poważnych powikłań, które obserwujemy obecnie na oddziałach pediatrycznych. Mamy jeszcze czas na szczepienie, wykorzystajmy go rozsądnie” – podkreśla prof. dr hab. n. med. Marcin Czech, Specjalista epidemiologii, Specjalista zdrowia publicznego, Kierownik Zakładu Farmakoekonomiki, Kierownik Zespołu Kontroli Zakażeń Szpitalnych Instytutu Matki i Dziecka.
Jak wynika z badań, po pandemii COVID-19 jesteśmy nawet o 60 proc. bardziej podatni na zachorowanie na grypę. Naukowcy, którzy opublikowali artykuł w medycznym piśmie „The Lancet”, są zdania, że w tym roku grypa może zaatakować nawet pięć razy mocniej. Zapadalność na grypę wzrosła w tym roku też w Wielkiej Brytanii, co jest najbardziej widoczne w szpitalach i oddziałach intensywnej terapii. Lokalny departament zdrowia wezwał rodziców do podania wszystkim dzieciom szczepionki przeciw grypie. Dzięki szybkiemu i zdecydowanemu działaniu, popartemu wysokim poziomem edukacji obywateli na temat szczepień oraz jednym najwyższych poziomem wszczepialności w Europie, istnieje szansa na wyraźne zmniejszenie zachorowalności i rozprzestrzeniania się wirusów grypy.
„Wzrost infekcji sezonowych wśród dzieci jest przed nami. Spodziewamy się w kolejnych tygodniach, miesiącach, większej liczby chorób wirusowych typowych dla okresu jesienno-zimowego. Można się ponownie spodziewać epidemii grypy, ponieważ zaszczepionych przeciwko temu wirusowi jest niecałe 10 proc. osób” – ostrzegała w rozmowie z Radio Kraków dr Lidia Stopyra ze Szpitala Specjalistycznego im. Stefana Żeromskiego w Krakowie. Warto zaznaczyć, że szczyt zachorowań na grypę zwykle przypada na styczeń, luty i marzec. Można się więc spodziewać, że liczby zakażeń będą rosły.
Na każde 10 dzieci, które opuściły szkołę z powodu grypy, zachorować może 8 nowych członków gospodarstw domowych. A zaszczepienie już co piątego dziecka może zmniejszyć ryzyko wystąpienia grypy w całym społeczeństwie prawie o połowę. To najwyższy czas na mobilizację i szczepienie przeciw grypie najmłodszych.
W tym sezonie dzieci w Polsce można zaszczepić tylko w placówkach leczniczych. Szczepionka jest refundowana w aptece, więc konieczna jest recepta, umówienie wizyty szczepiennej w przychodni, wykupienie szczepionki w aptece, a następnie wizyta w przechodni w celu zrealizowania szczepienia. Podczas wizyty lekarz zbada dziecko – zakwalifikuje do szczepienia, a pielęgniarka poda szczepionkę. Często to właśnie strach przed ukłuciem staję się powodem rezygnacji ze szczepienia, szczególnie wśród najmłodszych. Dlatego warto zaznaczyć, że w aptekach mamy dostępne szczepionki donosowe (w postaci aerozolu do nosa), w których niepotrzebna jest iniekcja.
[i] Meldunki epidemiologiczne NIZP-PZH, link: http://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/grypa/index.htm
[ii] The role of vaccines in combatting antimicrobial resistance, Nature Reviews Microbiology, link: https://www.nature.com/articles/s41579-020-00506-3
[iii] The role of vaccines in fighting antimicrobial resistance (AMR), Kathrin U. Jansen & Annaliesa S. Anderson, link: https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/21645515.2018.1476814