Szpital na Klinach jako jedyny w Polsce i jeden z nielicznych ośrodków na świecie wykonuje zabiegi osseointegracji u osób po amputacji kończyn. W styczniu br. szpital wykonał pierwsze w kraju zabiegi osseointegracji u dwóch pacjentów po amputacji podudzia. Dla operowanych pacjentów zabiegi są szansą na zmianę jakości życia i sprawniejsze, codzienne funkcjonowanie bez konieczności używania tradycyjnej protezy lejowej.
O osseointegracji
Osseointegracja to nowoczesna metoda protezowania polegająca na śródkostnym wszczepieniu implantu (endoprotezy), który następnie mocuje się bezpośrednio do zewnętrznych elementów protezy (egzoprotezy). W praktyce oznacza to, że u pacjentów po przeprowadzeniu takiego zabiegu możliwe jest wyeliminowanie konieczności stosowania protezy lejowej, której użytkowanie wiąże się z nadmiernymi otarciami, owrzodzeniami skóry, dolegliwościami bólowymi czy powstawaniem bolesnych nerwiaków. Dzięki endoegzoprotezie pacjenci mają również możliwość zwiększania zakresu swoich ruchów, poprawy mobilności, chodu czy komfortu siedzenia. Osseointegracja pozwala także operowanym osobom na odczuwanie różnic między powierzchniami oraz wyczuwania w którym miejscu znajduje się proteza bez konieczności patrzenia na nią. do poziomu zbliżonego do fizjologicznego, ponieważ kości i mięśnie przy endoegzoprotezie są aktywnie wykorzystywane, dzięki czemu pacjent staje się silniejszy i zwiększa się również jego mobilność. Charakter implantu pozwala też na lepszy zakres ruchu w porównaniu z tradycyjnymi protezami. Możliwość poprawy jakości życia pacjentów to jedna z kluczowych wartości, dla której zdecydowaliśmy się na uruchomienie programu medycznego w zakresie zabiegów osseintegracji. Okazuje się, że biokompatybilne implanty protetyczne zintegrowane z kością pozwalają nie tylko na poprawę sprawności fizycznej, ale również zwiększają dobrostan psychiczny. Operacja wymaga świetnie wyszkolonego zespołu i doskonałych umiejętności operatora, ale za każdą z nich kryje się radość i satysfakcja naszych pacjentów, którzy dzięki osseointegracji mają szasnę na lepszą jakość życia. – mówi Joanna Szyman – prezes Grupy Neo Hospital, do której należy Szpital na Klinach.
U kogo można wykonać zabiegi implantacji podudzia?
Do operacji kwalifikowani są i pacjenci będący po amputacji kończyn dolnych, do których doszło na skutek wypadków jak i u pacjentów u których występuje konflikt w zakresie protezy lejowej z niewydolnością i niestabilnością zaopatrzenia. Jak podkreśla lekarz prowadzący, specjalista w dziedzinie ortopedii i traumatologii dr Wojciech Piwek – W porównaniu do zabiegów wykonywanych na poziomie uda, osseointergacja na poziomie podudzia jest operacją bardziej skomplikowaną i wymagającą większej precyzji planowania, bowiem poruszamy się mniejszych i bardziej złożonych przestrzeniach. Wskazania do przeprowadzenia protezowania właśnie w tym miejscu są również bardziej ograniczone z uwagi na fakt, że podudzie można protezować za pomocą konwencjonalnych protez lejowych, które często okazują się wystraczające. W przypadku wskazań istotnych medycznie należy przede wszystkim wymienić tzw. konflikty zespolenia, bolesne nerwiaki, czy nietolerowanie konwencjonalnego, dotychczasowego protetycznego zaopatrzenia kikuta.
Dodatkową innowacją wprowadzoną przez szpital w styczniu br. jest również możliwość wykonania zabiegów osseointegracji jednoetapowo.
Jak wygląda zabieg osseointegracji?
W większości przypadków zabiegi osseointegracji przeprowadza się w dwóch etapach. W pierwszej operacji mocowany jest trzpień w kości, natomiast w drugim etapie chirurg dokonuje zamocowania modułu łączącego pomiędzy protezą zewnętrzną a wewnętrzną. U pacjentów z dobrą jakością kości i z dobrymi warunkami anatomicznymi możliwe jest natomiast przeprowadzenie procedury jednoetapowej.Oba zabiegi osseointegracji na poziomie kości podudzia przeprowadzone w styczniu w Szpitalu na Klinach były operacjami jednoetapowymi. Decyzja o możliwości przeprowadzenia zabiegu w jednym etapie podejmowana jest zawsze śródoperacyjnie. Niewątpliwą korzyścią procedury jednoetapowej jest ograniczenie interwencji chirurgicznych, a co za tym idzie minimalizacja ryzyka powikłań okołooperacyjnych. Ponadto pacjenci są mniej obciążeni znieczuleniem, z pewnością odczuwają mniejszy stres jak również szybciej przechodzą proces rekonwalescencji i szybciej wracają do swoich codziennych aktywności. –mówi lekarz prowadzący, specjalista w dziedzinie ortopedii i traumatologii dr Łukasz Kawik.
Wśród korzyści wymienianych przez samych pacjentów będących po zabiegach osseointegracji najczęściej znajdują się łatwość aplikacji protezy, dobre przenoszenie obciążenia, prawidłowe czucie i odtworzenie czucia głębokiego przez bezpośredni kontakt i przenoszenie obciążenia na tkankę kostną.
Zalety osseointegracji w liczbach
Według wyników badań opublikowanych w 2021r. w JBJS Open Access przez naukowców
z Hospital for Special Surgery (HSS) w Nowym Jorku, osoby po amputacji nogi, które otrzymują protezy zakotwiczone w kości, zgłaszają wysoki poziom zadowolenia w porównaniu z osobami, które otrzymują konwencjonalne protezy lejowe. Jak zauważa dr Horst Aschoff – jeden z nielicznych na świecie specjalistów, który zajmuje się tematem osseointegracji od ponad 15 lat – Dzięki bezpośredniemu, szkieletowemu połączeniu protezy do kończyny, osoby po amputacji zgłaszają dużą poprawę funkcjonalności, komfortu, równowagi, propriocepcji, a nawet emocjonalnego połączenia z kończyną.
Do badania posłużono się Kwestionariuszem dla Osób z Amputacją, a naukowcy zgromadzili również dane na temat szeregu wskaźników jakości życia, w tym aktywności funkcjonalnej zgłaszanej przez pacjentów, zdrowia psychicznego, bólu i obrazu samego siebie, a także zdarzeń niepożądanych, takich jak poważne infekcje, złamania w miejscu implantu i inne powikłania. Naukowcy ustalili, że wyniki uległy znacznej poprawie w całym okresie badania. Mobilność protetyczna wzrosła z 49,7 do 81,4, a problemy protetyczne spadły z 46,4 do 9,1. Pacjenci doświadczyli również znacznej poprawy funkcjonowania implantów, mierzonej w 2- i 6-minutowych testach marszu. Wiązanie implantu z kością było tak silne, że pacjenci byli w stanie szybko wrócić do aktywności fizycznej, w tym do energicznych, obciążających ćwiczeń, takich jak bieganie w ciągu sześciu miesięcy do jednego roku po zabiegu. Jak podkreśla dr Horst Aschoff – Wzrost wyników potwierdzonych w badaniu naukowym z pewnością potwierdza korzyści płynące z osseointegracji, ale niekoniecznie oddaje to, co faktycznie na co dzień widzimy w szpitalu. Uśmiechy na twarzach ludzi, wyrazy wdzięczności za to, jak bardzo zmieniło się ich życie to są faktyczne dowody pacjentów, którym dzięki zabiegom osseointegracji udało się poprawić jakość życia a nawet całkowicie je odmienić.