Dr n. med. Olga Rostkowska
Stan naszego zdrowia jest w ogromnej mierze kwestią wyborów, jakie codziennie podejmujemy. Dotyczy to takich chorób jak: otyłość, cukrzyca typu 2, pierwotne nadciśnienie tętnicze czy rak jelita grubego.
Przy determinowaniu ryzyka zachorowania wiele zależy od odpowiedzi na pytania, które dotyczą naszych nawyków: co jemy i pijemy, ile się ruszamy, czy sięgamy po szkodliwe substancje, jak wypoczywamy i jak śpimy, czy panujemy nad stresem, jakie są nasze relacje z bliskimi.
Medycyna stylu życia jest w Polsce stosunkowo nową dziedziną, której stosowanie może przynieść korzyść zarówno pacjentom z chorobami przewlekłymi, jak i osobom w poczuciu pełnego zdrowia.
Kiedy zacząć? Najlepiej już dziś.
Jak się do tego zabrać? We własnym tempie, najlepiej rozpoczynając od potencjalnie łatwych kroków.
Poniżej kilka wskazówek i kierunków zmian, które można szybko wdrożyć, aby cieszyć się lepszym zdrowiem i formą w czasie krótszym, niż wiele osób sądzi.
Posiłki i napoje. Do picia najlepiej wybierać czystą wodę, ewentualnie z dodatkiem cytryny, pomarańczy czy mięty. Soki owocowe mają znacząco mniej dobroczynnych właściwości niż całe owoce lub warzywa. W piekarni pytajmy o chleb z pełnego przemiału lub z kiełków zbóż. Wybierajmy ryż brązowy zamiast białego, potrawy duszone bądź gotowane zamiast smażonych. Postawmy na drób zamiast na mięso czerwone. Ser tłusty zamieńmy na chudy twaróg. Unikajmy produktów słodzonych (miodu, melasy, syropów, zagęszczonego soku jabłkowego – to spora dawka cukru).
Aktywność fizyczna. Każdego dnia co najmniej 30 minut powinniśmy poświęcić na aktywność, którą „poczujemy” i trochę się zmęczymy. Może to być wejście po schodach zamiast windy, chodzenie (zamiast siedzenia) podczas rozmowy przez telefon. Może zamiast samochodem szybciej dojedziemy do pracy rowerem? Kiedyś chodziłeś na basen, siłownię, pilates, ale pandemia to przerwała? Jutro może być świetny dzień, aby wrócić do odkładanej aktywności.
Niezdrowe substancje. Obecnie na rynku istnieje wiele bezalkoholowych zamienników drinków („0.0”), których receptury są stale dopracowywane. Jeśli kiedyś próbowałeś bezalkoholowego piwa i ci nie smakowało, spróbuj teraz. Pomyśl też o obietnicy dobrej formy następnego dnia, ile ciekawych rzeczy dzięki temu zrobisz. W przypadku uzależnienia od nikotyny dostępne są różne leki (na receptę i bez), które na pewno wesprą zdeterminowanych w zerwaniu z nałogiem. Zapytaj o nie lekarza.
Sen i relaks. Odpoczynek nigdy nie jest marnowaniem czasu – jest inwestycją w produktywność i zdrowie. Podczas snu zadbaj o ciszę, spokój i zaciemnienie sypialni. Unikaj pracy, nauki czy zabawy w miejscu, gdzie odpoczywasz. Alkohol ułatwia zasypianie, ale jakość wypoczynku jest gorsza. Dobrym sposobem na wyciszenie się przed snem jest czytanie książki.
Stres. Czasem wystarczy 10 minut przebywania w ciszy i spokoju, bez angażowania zmysłów w treści wyświetlane na mobilnych urządzeniach, aby wyciszyć się i uspokoić myśli. Spróbuj zaplanować kilka minut dziennie, np. przed snem albo tuż po przebudzeniu się, aby wykonać takie ćwiczenie. Ważna jest rutyna – nawet jeśli dziś zrobisz to przez minutę, to postawisz krok w kierunku budowania dobrego nawyku.
Na YouTube lub Spotify znajdziesz kilkuminutowe oraz wielogodzinne nagrania z uspokajającą muzyką.
Bliscy i relacje. Zarówno w domu, jak i w pracy mamy kontakt z grupą osób, które mają niebagatelny wpływ na nasze samopoczucie. Współpraca z psychoterapeutą jest często nieoceniona w ustaleniu siły oddziaływania tych relacji oraz mechanizmów naszych odpowiedzi. Ma to silne przełożenie na stres i komfort życia. Jeśli w twoim życiu są relacje, które „dużo kosztują”, spróbuj skorzystać z fachowej pomocy.
Podsumowując, geny to nie wyrok. Dr Mehmet Oz, amerykański chirurg tureckiego pochodzenia, porównał niekorzystne predyspozycje genetyczne do załadowanego pistoletu, ale to nasze wybory będą w dużej mierze decydować o pociągnięciu za spust. Stan naszego zdrowia jest w znacznej części efektem codziennych decyzji dotyczących żywienia, aktywności fizycznej, używek, higieny snu i ograniczania stresu. Dotyczy to m.in. takich chorób jak: otyłość, cukrzyca typu 2, pierwotne nadciśnienie tętnicze czy rak jelita grubego.
Medycyna stylu życia jest dziedziną skupiającą się na przeglądzie dobrostanu i kondycji fizycznej oraz psychicznej chorego z jego aktywnym udziałem w modyfikacji i utrzymaniu właściwych nawyków.
Kiedy zacząć? Najlepiej już dziś.
Jak się do tego zabrać? We własnym tempie, najlepiej rozpoczynając od potencjalnie łatwych kroków.
Wykład proponuje szereg prostych rozwiązań i sugestii, które mogą ułatwić optymalizację stylu życia zarówno osobom przewlekle chorym, jak i mającym poczucie pełnego zdrowia. Bardziej gruntowne zmiany warto skonsultować ze specjalistą, np. lekarzem lub dietetykiem z certyfikatem IBLM Diplomate.
Link do nagrania:
Dzień 2., kanał 5. – czas rozpoczęcia: 2:26