Rząd zdecydował, że w trosce o zdrowie i bezpieczeństwo, szczególnie osób młodych, odpowiedzialność za posiadanie, handel i dystrybucję dopalaczy przechodzi z reżimu administracyjnego na reżim karny.
Ministerstwo Zdrowia przygotowało przepisy, które przewidują karę więzienia za posiadanie dopalaczy. „Robimy to, co należało zrobić już dawno. Liczba zatruć dopalaczami utrzymuje się na poziomie ok. 300 miesięcznie, a wbrew powszechnej opinii, dopalacze nie są łagodniejszą formą narkotyków. Zatrucia nimi są często bardziej niebezpieczne niż „tradycyjnymi” narkotykami, a skutki zażywania nowych substancji są nieprzewidywalne”. powiedział minister zdrowia Łukasz Szumowski.
Odpowiedzialność karna
Jak podkreśliła Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia, Józefa Szczurek-Żelazko rząd postanowił, że dopalacze będą traktowane przez prawo na równi z narkotykami. „Do tej pory za handel dopalaczami groziła jedynie kara finansowa, a przepisy w tym zakresie były nieskuteczne, gdyż karom podlegali tylko dystrybutorzy dopalaczy. Według znowelizowanych przepisów za samo posiadanie znacznych ilości dopalaczy będzie groziła kara nawet do trzech lat, a za handel nimi nawet do lat 12 więzienia” – mówi
Po wejściu w życie znowelizowanej ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, do odpowiedzialności, także karnej, zostaną pociągnięci również posiadacze zabronionych substancji. Groziła im będzie grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3. W określonych okolicznościach, w przypadku gdy przedmiotem czynu będzie nieznaczna ilość dopalaczy przeznaczona na własny użytek, możliwe będzie umorzenie postępowania.
Nowa definicja
Zgodnie z nowelizacją ustawy, przemodelowana zostanie definicja dopalaczy. Nastąpi „oderwanie” substancji psychoaktywnej od środka zastępczego. Substancja psychoaktywna ma znany wzór chemiczny, dlatego można się spodziewać, jak zadziała. I to ona właśnie trafi do wykazu nowych substancji, za posiadanie których będą stosowane kary jak za narkotyki.
Zrównanie list narkotyków i dopalaczy
W związku z szybkim tempem pojawiania się niebezpiecznych środków, zmieni się sposób aktualizacji substancji zakazanych. Przyspieszeniu ulegnie proces wpisywania nowych substancji na listę związków zakazanych. Od momentu wejścia w życie przepisów ustawy, wszystkie listy będą stanowiły załącznik do rozporządzenia, a nie do ustawy, co znacznie przyspieszy delegalizowanie kolejnych dopalaczy.
Rejestr ofiar dopalaczy
W projekcie nowelizacji ustawy wpisano obowiązek zgłaszania do Państwowej Inspekcji Sanitarnej przypadków zatruć środkiem zastępczym lub nową substancja psychoaktywną. Główny Inspektor Sanitarny będzie zobowiązany do sporządzenia raportu podsumowującego zgłoszenia z całej Polski do końca marca każdego roku. Obecnie zbieraniem takich danych zajmuje się konsultant krajowy w dziedzinie toksykologii, we współpracy z Głównym Inspektoratem Sanitarnym. Nowelizacja zakłada także utworzenie specjalnego rejestru zgonów i zatruć spowodowanych przez dopalacze. Placówki, które podejrzewają pacjenta o stosowanie dopalaczy będą musiały powiadomić o tym powiatowego inspektora sanitarnego. Obecnie nie ma takiego ustawowego obowiązku.
Pomoc dla uzależnionych
Nowe przepisy mają też zapewnić pomoc osobom uzależnionym od dopalaczy – dostaną oni takie samo wsparcie jak osoby uzależnione od narkotyków. Uzależnienie od nowych substancji psychoaktywnych będzie podlegało leczeniu i rehabilitacji, tak jak uzależnienie od narkotyków. Uzależnionym będzie przysługiwać terapia w różnych formach – od diagnozy psychiatrycznej i psychologicznej, poprzez terapię uzależnień i psychoterapię. Zależnie od stanu zdrowia będzie możliwe przyjęcie na oddział stacjonarny. Będą to świadczenia z wykazu świadczeń gwarantowanych – koszyka psychiatrycznego i leczenia uzależnień.
Zakłada się, że ustawa wejdzie w życie 1 listopada 2018 r.