Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa dotyczy do 100 proc. populacji, oczywiście z różnym tempem i nasileniem rozwoju zmian, jednak proces zwyrodnieniowy jest postępujący i nieodwracalny.
Dr hab. Maciej Radek, prof. UM w Łodzi
Skutkiem choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa jest ograniczenie aktywności człowieka, co wiąże się z wynikającym z tego ryzykiem. Postępująca choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa jest przyczyną absencji w pracy, wymaga wieloprofilowej terapii, co skutkuje ogromnymi kosztami.
Nie ma jednej przyczyny rozwoju choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa, a najczęściej dochodzi do współistnienia wielu czynników. Za najbardziej istotne uważane są:
● czynniki genetyczne,
● wiek,
● ciężka praca fizyczna,
● warunki miejsca pracy,
● warunki wypoczynku,
● siedzący tryb życia,
● nadmierna aktywność fizyczna,
● nieprawidłowa dieta,
● otyłość,
● wrodzone wady kręgosłupa,
● urazy i stany zapalne.
Przyczyny choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa mogą pojawiać się już w bardzo młodym wieku. Przez wielu fizjoterapeutów i terapeutów manualnych podnoszone są kwestie niekorzystnych następstw wymuszania zbyt wczesnego rozpoczęcia chodzenia przez niemowlęta czy też zbyt wczesnego ich odpieluchowywania. W obu tych przypadkach może dojść do rozwoju zaburzeń funkcji stawów biodrowych oraz miednicy, co może w przyszłości powodować nieprawidłowości funkcji kręgosłupa i być jedną z przyczyn rozwoju choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa.
W kolejnych latach rozwoju zbyt ciężkie tornistry noszone przez dzieci i młodzież, duża ilość czasu spędzanego przed ekranem komputera czy nad urządzeniami mobilnymi są przyczynami przeciążenia kręgosłupa i niewątpliwie sprzyjają rozwojowi zaburzeń czynnościowych i rozwojowi choroby zwyrodnieniowej.
Objawy choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa to przede wszystkim:
● ból,
● ograniczenie ruchomości kręgosłupa,
● wzmożone napięcie mięśni przykręgosłupowych
● oraz objawy neurologiczne zależne od zajętego poziomu kręgosłupa.
Leczenie skutków choroby zwyrodnieniowej uzależnione jest od stopnia jej zaawansowania. Wskazania bezwzględne do leczenia operacyjnego to objawy uszkodzenia rdzenia czy nerwów rdzeniowych pod postacią:
● niedowładów,
● porażeń,
● zaburzeń funkcji zwieraczy
● i zaników mięśni.
Leczenie operacyjne jest też proponowane pacjentom, u których leczenie zachowawcze nie przynosi efektu. Obecnie w leczeniu operacyjnym coraz większe znaczenie zyskują techniki małoinwazyjne, które poprzez zmniejszenie urazu operacyjnego pozwalają na skrócenie pobytu w szpitalu i szybszy powrót do aktywności.
Leczenie zachowawcze polega zawsze na modyfikacji stylu życia, farmakoterapii i rehabilitacji w warunkach ambulatoryjnych, szpitalnych lub uzdrowiskowych. Duże znaczenie ma terapia manualna oraz psychoterapia.
Natomiast profilaktyka to zespół działań i środków stosowanych w zapobieganiu występowania zjawisk niepożądanych i negatywnych w przyrodzie, w tym w życiu ludzkim, jednostkowym bądź społecznym. W przypadku choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa celem profilaktyki jest opóźnienie jej rozwoju, spowolnienie postępu, uniknięcie konieczności leczenia operacyjnego lub jak najszybszy powrót do sprawności po jej zastosowaniu.
Profilaktyka u dzieci powinna polegać na promowaniu uprawiania ogólnorozwojowych sportów, ograniczeniu przeciążenia kręgosłupa nadmiernym ciężarem przyborów szkolnych, edukacji w kwestii odpowiedniego korzystania z urządzeń mobilnych.
W pracy sprowadza się do ograniczenia dźwigania poprzez wprowadzanie przepisów BHP oraz urządzeń eliminujących konieczność dźwigania, a także wprowadzanie ergonomicznych sprzętów oraz ograniczenie czasu spędzanego w pozycji siedzącej. W przypadku wypoczynku istotne jest stosowanie odpowiedniej jakości materacy do spania. Zalecany jest aktywny wypoczynek, ale należy pamiętać, że zbyt intensywna aktywność i sporty sprzyjające urazom i przeciążeniom kręgosłupa również mogą być przyczyną rozwoju i postępu choroby zwyrodnieniowej.
Profilaktyka urazów polega w dużym stopniu na edukacji szkolnej i medialnej oraz na wprowadzaniu regulacji prawnych i rozwoju technik zwiększających bezpieczeństwo na przykład w środkach transportu. W celu wprowadzenia skutecznej profilaktyki, nie tylko choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa, konieczna jest ukierunkowana i bardzo konsekwentna polityka.
Link do nagrania:
Dzień 2., kanał 2. – czas rozpoczęcia: 4:07:25