Przedwczesny wytrysk można leczyć!

„Mężczyźni z przedwczesnym wytryskiem (PW) cierpią w milczeniu, bo jest to dolegliwość bardziej wstydliwa niż zaburzenia erekcji, choć bardziej rozpowszechniona. Pojawienie się kilkanaście lat temu na rynku sildenafilu zapoczątkowało przełom w podejściu do problemu dysfunkcji wzwodu. Dziś mężczyźni generalnie nie wstydzą się mówić o zaburzeniach erekcji nawet lekarzowi-kobiecie. Przedwczesny wytrysk pozostał jednak tematem tabu” – twierdzi prof. Piotr Radziszewski, kierownik Katedry i Kliniki Urologii Ogólnej, Onkologicznej i Czynnościowej WUM.

„Przedwczesny wytrysk frustruje i sprawia, że seks nie daje satysfakcji – zaledwie 38 proc. kobiet, których partnerzy cierpią na przedwczesny wytrysk deklaruje zadowolenie z życia seksualnego. Brak zadowolenia oznacza rzadsze stosunki, to z kolei prowadzi do zakłóceń więzi seksualnej między partnerami, a w późniejszym etapie do zaburzeń więzi emocjonalnej i wzajemnej niechęci. Sytuacja taka może doprowadzić do rozpadu związku” – mówi dr n. med. Andrzej Depko, prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Seksualnej.

Przedwczesny wytrysk przekłada się nie tylko na relacje w związku, ale także na funkcjonowanie społeczne pacjenta – na jego wyniki w pracy oraz na chęć do podtrzymywanie więzi rodzinnych i towarzyskich. Szacuje się, że 20 proc. mężczyzn z PW cierpi na depresję.

U podłoża przedwczesnego wytrysku najczęściej leżą zaburzenia neuronalne w obwodowym i ośrodkowym układzie nerwowym, związane przede wszystkim niskim stężeniem serotoniny lub z małą gęstością receptorów serotoninowych. Serotonina jest bowiem tym neuroprzekaźnikiem, który pozwala kontrolować reakcje seksualne, m.in. wytrysk. Powodem PW może być też budowa anatomiczna prącia (np. krótkie wędzidełko, stulejka), a także niektóre choroby: stany zapalne prącia, przerost prostaty, niedoczynność tarczycy, cukrzyca. Przedwczesny wytrysk może pojawić się również jako skutek uboczny działania niektórych leków.

Diagnozowanie PW to zadanie dla lekarza rodzinnego, który powinien aktywnie pytać się o życie seksualne pacjenta. „Lekarz rodzinny może rozpoznać i rozpocząć leczenie zarówno przedwczesnego wytrysku, jak i zaburzeń erekcji wyłącznie na podstawie wywiadu, bez konieczności wykonywania jakichkolwiek badań diagnostycznych” – mówi prof. Radziszewski. Stawiając rozpoznanie PW, lekarz powinien brać pod uwagę cztery główne objawy: czas dochodzenia do wytrysku (subiektywną estymację pacjenta czasu IELT – intravaginal ejaculation latency time), niezdolność do odroczenia ejakulacji, dyskomfort spowodowany zbyt szybkim wytryskiem, pogorszenie relacji z partnerką/partnerem. Kolejnym krokiem powinno być wykluczenie bądź potwierdzenie chorób lub stanów mogących leżeć u podłoża PW: zaburzeń endokrynologicznych, zmian neurologicznych, stanów zapalnych prącia, jąder lub gruczołu krokowego. „Większość problemów związanych z życiem seksualnym, w tym także problem przedwczesnego wytrysku powinno rozwiązywać się na poziomie podstawowej opieki zdrowotnej. Specjalista powinien wkraczać dopiero wtedy, gdy lekarz rodzinny nie może sobie poradzić” – uważa prof. Piotr Radziszewski.

Przedwczesny wytrysk to spory problem terapeutyczny. „Dotychczasowe sposoby leczenia PW były mało efektywne (jak np. przeróżne suplementy diety), uciążliwe w stosowaniu (np. ćwiczenia polegające na uciskaniu żołędzi penisa), bądź obarczone poważnymi skutkami ubocznymi (np. metody chirurgiczne, w tym ostrzykiwanie prącia kwasem hialuronowym). Przedłużające czas do wytrysku prezerwatywy z benzokainą oraz stosowane miejscowo kremy i żele zawierające lidokainę lub prilokainę działają znieczulająco i mogą spowodować uczucie drętwienia penisa, a w rezultacie utratę erekcji. Ponadto znieczulają także pochwę kobiety, co może niekorzystnie wpłynąć na jej doznania i satysfakcję ze stosunku.

„Jeśli chodzi o farmakoterapię, to próbowano w leczeniu PW stosować m.in. tramadol, fluoksetynę czy paroksetynę. Żaden z tych leków nie został jednak zarejestrowany do stosowania w leczeniu przedwczesnego wytrysku i nie jest rekomendowany” – mówi prof. Radziszewski.

Optymalny lek do leczenia PW powinien: być stosowany na żądanie, mieć szybki początek działania, nie zaburzać spontaniczności aktu seksualnego, być skuteczny i bezpieczny. Od niedawna w sprzedaży dostępny jest pierwszy lek rekomendowany przez towarzystwa naukowe i zarejestrowany do stosowania we wskazaniu – przedwczesny wytrysk. Substancją farmakologicznie czynną nowego preparatu jest dapoksetyna będąca jedynym przedstawicielem klasy krótko działających, selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI). Spośród innych SSRI dapoksetynę wyróżnia krótki czas od przyjęcia leku do uzyskania maksymalnego stężenia we krwi (wynoszący ok. 70-80 minut, czyli ponad czterokrotnie krótszy niż w przypadku np. paroksetyny i sertraliny). Jak wszystkie SSRI, dapoksetyna nasila przekaźnictwo serotoninergiczne, poprzez zwiększenie stężenia tego neuroprzekaźnika w przestrzeniach synaptycznych. Główny mechanizm działania leku polega na hamowaniu transportera serotoniny (SERT), przenoszącego serotoninę z przestrzeni synaptycznej do neuronu.

Przedrejestracyjne badania kliniczne dowiodły, że dapoksetyna wydłuża czas do wytrysku (IELT) z poniżej 1,5 minuty do 3-4 minut. Poprawa panowania nad wytryskiem zwiększa satysfakcję ze stosunków seksualnych zarówno u mężczyzn, jak i u ich partnerek. Zaletą dapoksetyny jest także szybka eliminacja z organizmu, co zapobiega akumulacji i zwiększa bezpieczeństwo terapii. Dapoksetynę stosuje się na żądanie, tj. na 1-3 godziny przed stosunkiem. Jest to lek wydawany wyłącznie na receptę. Specjaliści apelują o niestosowanie dapoksetyny zakupionej przez internet lub od nieuprawnionych dostawców.