„STOP UDAROM MÓZGU. I Ty możesz zostać superbohaterem!” – pod takim tytułem odbywają się interaktywne lekcje w szkołach podstawowych w całym kraju, organizowane w ramach Ogólnopolskiego Programu Edukacyjnego na rzecz Profilaktyki Udarowej. To unikatowy projekt edukacyjny nt. udaru mózgu adresowany do młodzieży szkolnej. Został zainaugurowany wiosną, właśnie rozpoczęła się jego jesienna edycja. Jest częścią kampanii społecznej STOP UDAROM (www.stopudarom.pl).
Program ma formułę interaktywnych warsztatów edukacyjnych. Scenariusz zajęć powstał we współpracy z nauczycielami z Polskiego Stowarzyszenia Nauczycieli Przedmiotów Przyrodniczych. Podczas zajęć dzieci dowiadują się czym jest i jak działa mózg, jak dochodzi do udaru i jakie funkcje mózgu może on wyłączyć, uczą się jakie są objawy udaru mózgu i jak należy reagować w sytuacji ich wystąpienia. Poprzez aktywną edukację młodzieży szkolnej, pomysłodawcy programu zamierzają budować świadomość społeczną młodego pokolenia dotyczącą udarów mózgu, czynników ryzyka związanych z wystąpieniem choroby, jej objawów oraz sposobów zapobiegania.
Szczególną postacią w ogólnopolskiej kampanii społecznej STOP UDAROM jest superbohater – DOKTOR STROKE-POGROMCA UDARÓW. Identyfikują się z nim przede wszystkim młodzi ludzie, ale wiedza, którą przekazuje, jest ponadpokoleniowa – mówi Sebastian Szyper, prezes Stowarzyszenia Udarowcy-Liczy się wsparcie!, współinicjator Ogólnopolskiego Programu na rzecz Profilaktyki Udarowej. – Znając objawy udaru mózgu i wiedząc, jak na nie reagować, możemy uratować życie. A znając czynniki ryzyka choroby, możemy jej zapobiegać i chronić się przed jej poważnymi konsekwencjami. Dzięki naszemu unikatowemu projektowi edukacyjnemu w całej Polsce przybywa młodych superbohaterów, wyposażonych w wiedzę na temat udaru mózgu. To właśnie ona ma moc na wagę zdrowia, a nawet życia.
W warsztatach biorą udział uczniowie klas V szkół podstawowych. Zajęcia prowadzą edukatorzy z Międzynarodowego Stowarzyszenia Studentów Medycyny IFMSA-Poland oraz inicjatorzy programu. Uczestnicy poznają podstawowe objawy udaru mózgu, czyli: Usta wykrzywione, Dłoń opadnięta, Artykulacja utrudniona, Rozmazane widzenie oraz otrzymują prostą instrukcję, jak właściwie zareagować w sytuacji ich zaobserwowania u kogoś lub u siebie: wezwij pogotowie (tel. 999 lub 112)!
Staramy się, by trudny temat, jakim jest udar mózgu, przedstawić w przystępny sposób. Podczas zajęć dzieci poznają ciekawostki o mózgu, rozwiązują krzyżówki i quizy, wykonują doświadczenie pokazujące przepływ krwi do mózgu, a także oglądają animację edukacyjnąz DOKTOREM STROKIEM-POGROMCĄ UDARÓW w roli głównej – mówi Karolina Mitruczuk, edukatorka z IFMSA, organizacji partnerskiej programu.
Wszyscy uczniowie biorący udział w lekcji otrzymują „superbohaterskie” materiały edukacyjne m.in. magnesy, długopisy, worki, plansze edukacyjne czy ulotki, natomiast szkole organizatorzy przyznają certyfikat udziału w programie.
Nigdy wcześniej w swojej pracy nie spotkałam się z takim programem, który dzięki atrakcyjnej formule i przystępnym materiałom edukacyjnym uczy od najmłodszych lat tego, co może uratować komuś życie. – mówi Katarzyna Przastek, nauczycielka ze Szkoły Podstawowej Nr 343 w Warszawie. – Serce rośnie patrząc, z jakim zapałem dzieci biorą udział w zajęciachi jak chętnie odrabiają „zadania domowe” angażując w to rodziców czy dziadków, czyli osoby potencjalnie zagrożone udarem mózgu. Jestem przekonana, że Program Edukacyjny na rzecz Profilaktyki Udarowej nie tylko zbuduje wśród młodych ludzi świadomość zagrożeń związanych z wystąpieniem udaru mózgu, ale także nauczy ich odpowiedzialności, opanowania i zachowania zimnej krwi, w sytuacji, gdy liczy się każda minuta.
Udar mózgu co roku dotyka w Polsce ok. 80 tys. osób i powoduje ok. 30 tys. zgonów. Jest trzecią, po chorobach serca i nowotworach, przyczyną śmierci i pierwszą przyczyną trwałej niepełnosprawności Polaków po 40. roku życia, co w ogromnym stopniu wyklucza ich z życia społecznego. Co 8 minut ktoś w Polsce doznaje udaru mózgu. Ryzyko jego wystąpienia w znacznym stopniu zwiększają schorzenia układu sercowo-naczyniowego (nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca i migotanie przedsionków), a także cukrzyca, otyłość, brak aktywności fizycznej, nadużywanie alkoholu czy palenie tytoniu. Modyfikacja stylu życia, rozpoznanie, a następnie leczenie i monitorowanie chorób, które zwiększają jego ryzyko – to kluczowe kwestie w przypadku zapobiegania udarowi mózgu.
Pomimo znaczącego postępu jaki dokonał się w zakresie prewencji pierwotnej i leczenia ostrej fazy choroby, udar mózgu pozostaje jedną z głównych przyczyn zgonu i najczęstszą przyczyną niesprawności u osób dorosłych. Udar mózgu może dotknąć każdego z nas, zwłaszcza osoby po 60 r.ż. Ocenia się, że w ciągu swojego życia udaru mózgu dozna co szósty z nas. W Polsce jest to około 80 000 nowych przypadków w ciągu roku. Spośród nich 25% nie przeżyje pierwszych 3 miesięcy, a kolejnych 50% będzie zagrożonych trwałą niesprawnością. Dlatego poza leczeniem w oddziale udarowym i rehabilitacją, tak ważne jest budowanie świadomości społecznej oraz profilaktyka. Na wystąpienie udaru mózgu wpływają schorzenia układu sercowo-naczyniowego takie jak nadciśnienie tętnicze, migotanie przedsionków, miażdżyca tętnic szyjnych i cukrzyca. Oczywiście choroby te należy diagnozować i odpowiednio leczyć. Jednak sama farmakoterapia to zdecydowanie za mało. Zdecydowanie większe znaczenie ma nasz codzienny styl życia. Badania dowodzą, że poprzez wprowadzenie 5 bardzo konkretnych zachowań prozdrowotnych, możemy zapobiec połowie wszystkich udarów mózgu. Te zachowania to niepalenie tytoniu, utrzymywanie prawidłowej masy ciała, regularna aktywność fizyczna, umiarkowane spożycie i nienadużywanie alkoholu oraz zdrowa dieta. Dlatego tak ważne jest, by od najmłodszych lat budować świadomość choroby. Program Edukacyjny na rzecz Profilaktyki Udarowej to inicjatywa, która może przysłużyć się wielu pokoleniom Polaków i zdecydowanie poprawić perspektywę walki z udarem mózgu – mówi dr Michał Karliński z Instytutu Psychiatrii i Neurologii, II Klinika Neurologiczna Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie.
W ramach kampanii STOP UDAROM powstał także krótki film dokumentalno-reportażowy zatytułowany „I Ty możesz zostać superbohaterem”, który pokazuje, na czym polega i jaki zasięg ma Program Edukacyjny na rzecz Profilaktyki Udarowej. Występują w nim dzieci, edukatorzy, a także superbohater DOKTOR STROKE-POGROMCA UDARÓW, w którego postać wcielił się znany aktor teatralny i filmowy – Michał Malinowski. Premierowy pokaz filmu miał miejsce w kinie Muranów w Warszawie z okazji obchodów Światowego Dnia Udaru Mózgu 2018 r.
Zadaniem mojego bohatera jest zwrócenie uwagi bardzo młodych ludzi na zagrożenia związane z udarem mózgu, jego zbyt późnym rozpoznaniem i zlekceważonymi objawami. Uczę z ekranu, jak rozpoznać udar i co robić w sytuacji, w której minuty decydują o czyimś życiu. Docieram do młodych ludzi za pomocą mediów i portali społecznościowych oraz przy okazji odbywających się w szkołach spotkań z udziałem młodzieży. Chciałbym, żeby DOKTOR STROKE-POGROMCA UDARÓW był wzorem do naśladowania dla każdego nastolatka, który stanie w obliczu nagłej potrzeby reakcji, gdy rozpozna udar mózgu w najbliższym otoczeniu – podkreśla Michał Malinowski.
Program Edukacyjny na rzecz Profilaktyki Udarowej został objęty patronatem Polskiego Towarzystwa Neurologicznego, Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Kadry Kierowniczej Oświaty oraz Polskiego Stowarzyszenia Nauczycieli Przedmiotów Przyrodniczych.