Wysokie temperatury, choć dla wielu kojarzą się z letnim wypoczynkiem, mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia – zwłaszcza dla osób z chorobami układu krążenia. – Upał obciąża serce i naczynia krwionośne, zwiększając ryzyko poważnych powikłań, takich jak zawał serca czy udar mózgu – podkreśla dr n. med. Maciej Pruski jr., kardiolog. Dlatego tak ważne jest, aby w czasie upałów zachować szczególną ostrożność.
– Podczas upałów serce musi wykonać większą pracę, by utrzymać stabilne krążenie i odpowiednią temperaturę ciała. U pacjentów kardiologicznych nawet niewielkie odwodnienie lub zaburzenie poziomu elektrolitów może prowadzić do poważnych konsekwencji. Regularne pomiary ciśnienia, odpowiednie nawodnienie i chłodzenie organizmu to podstawa profilaktyki w sezonie letnim – mówi dr Maciej Pruski jr.
Wysoka temperatura powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych, co pomaga organizmowi oddać nadmiar ciepła. Jednak to zjawisko wiąże się ze spadkiem ciśnienia tętniczego, co może wywołać zawroty głowy, osłabienie, a nawet omdlenia. – Aby utrzymać odpowiednie ciśnienie, serce musi pracować szybciej i intensywniej, co u osób z niewydolnością serca lub chorobą wieńcową może prowadzić do zaostrzenia objawów – wyjaśnia kardiolog American Heart of Poland.
Dodatkowo, podczas upałów organizm intensywnie się poci, tracąc wodę i cenne elektrolity (m.in. sód, potas, magnez). Ich niedobór może zaburzyć rytm serca i prowadzić do niebezpiecznych arytmii. Odwodnienie sprzyja także zagęszczeniu krwi, co zwiększa ryzyko powstawania zakrzepów, a w konsekwencji – zawału serca lub udaru mózgu.
Co więcej, w czasie wysokich temperatur wzrasta zagrożenie wystąpienia zakrzepicy, szczególnie u osób z żylakami kończyn dolnych. – Pacjenci z tą dolegliwością powinni unikać długiego przebywania w pozycji siedzącej lub stojącej, często spacerować, odpoczywać z nogami uniesionymi powyżej poziomu serca, nie eksponować nóg na bezpośrednie słońce oraz unikać uciskających ubrań – wymienia dr Maciej Pruski jr.
Grupy szczególnego ryzyka
Na upały szczególnie powinny uważać osoby starsze, zwłaszcza powyżej 65. roku życia, chorzy z nadciśnieniem tętniczym, chorobą wieńcową, niewydolnością serca, osoby po zawale serca lub udarze mózgu, pacjenci z zaburzeniami rytmu serca, chorzy na cukrzycę i przewlekłą chorobę nerek, a także osoby przyjmujące leki moczopędne, beta-blokery, inhibitory ACE lub inne preparaty obniżające ciśnienie. Latem należy uważnie obserwować swój organizm i reagować na wszelkie niepokojące sygnały. Dotyczy to zwłaszcza osób z chorobą wieńcową, niewydolnością serca, wadami zastawkowymi czy niekontrolowanym nadciśnieniem, u których serce może mieć trudności z radzeniem sobie z dodatkowym obciążeniem.
Zasady postępowania podczas upałów
Jak mówi dr n. med. Maciej Pruski jr., aby chronić układ krążenia w czasie upałów, należy przestrzegać kilku podstawowych zasad. Przede wszystkim trzeba regularnie się nawadniać, pijąc wodę przez cały dzień, nawet jeśli nie odczuwamy pragnienia. Warto unikać wychodzenia na zewnątrz w godzinach największego nasłonecznienia, czyli między 11:00 a 17:00, gdy temperatura i promieniowanie UV są najwyższe. Zalecana jest lekka, chłodząca dieta oparta na warzywach, owocach i mniejszych porcjach posiłków. W miarę możliwości trzeba unikać wysiłku fizycznego w pełnym słońcu, zapewnić sobie czas na odpoczynek i regularnie kontrolować ciśnienie oraz tętno, szczególnie jeśli przyjmujemy leki wpływające na układ sercowo-naczyniowy. Bardzo istotne jest również, aby nie zmieniać samodzielnie dawkowania przyjmowanych leków – wszelkie decyzje w tym zakresie należy konsultować z lekarzem prowadzącym.
Niepokojące objawy
Podczas wysokich temperatur nie wolno bagatelizować niepokojących objawów. Wśród sygnałów ostrzegawczych, które wymagają szybkiej reakcji, znajdują się nagłe osłabienie, zawroty głowy, omdlenia, a także duszności, nawet w spoczynku. Szczególną uwagę warto zwrócić na ból lub ucisk w klatce piersiowej, przyspieszone czy nierówne bicie serca oraz pojawiające się obrzęki nóg, zwłaszcza wieczorem. Alarmujące mogą być również nadmierne zmęczenie, dezorientacja czy ciemny kolor moczu świadczący o odwodnieniu. – W przypadku wystąpienia takich symptomów należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem lub wezwać pomoc – podkreśla lekarz.
Warto także pamiętać, że podróże do egzotycznych krajów, zmiana strefy klimatycznej, nadmierne spożycie alkoholu oraz odwodnienie mogą dodatkowo obciążać układ sercowo-naczyniowy i zwiększać ryzyko groźnych powikłań. Dlatego choć warto korzystać z uroków lata, powinniśmy być świadomi zagrożeń, które mogą nieść upały, i odpowiednio wcześnie reagować na objawy zagrażające zdrowiu.
Foto: freepik.com