Każdego dnia z powodu nowotworu jelita grubego umiera w Polsce aż 28 osób. Liczba zgonów, w szczególności mężczyzn, jest o wiele wyższa, niż w krajach Europy Zachodniej i Północnej, gdzie współczynnik umieralności na ten typ nowotworu od wielu lat ma tendencję malejącą.
Z danych Krajowego Rejestru Nowotworów wynika, że liczba zachorowań na nowotwory złośliwe jelita grubego w Polsce wynosi co roku 17 tysięcy. Polska odnotowuje najwyższą dynamikę liczby zachorowań na raka jelita grubego w całej Europie. Oznacza to, że skala zachorowalności i niestety wciąż umieralności z powodu nowotworu jelita grubego nieustannie wykazuje tendencję wzrostową.
O ile rokowanie chorych z rozpoznaniem raka jelita grubego wolno ale systematycznie poprawia się w ciągu ostatnich lat w wielu krajach, to w Polsce trendy te są znacznie opóźnione. 5-letnie względne przeżycie osiąga prawie 65% chorych w krajach o wysokich dochodach, takich jak Australia, Kanada, USA i kilku krajach europejskich, ale mniej niż 50% chorych osiąga je w krajach o niskich dochodach. W Polsce wśród pacjentów, u których zdiagnozowano raka jelita grubego w latach 2000-2002 1-roczne wskaźniki przeżyć wynosiły 70,1% u mężczyzn i 68,6% u kobiet. Natomiast przeżycia 5-letnie wśród pacjentów z nowotworami jelita grubego w ciągu pierwszej dekady XXI wzrosły: u mężczyzn z 43,3% do 47,6%, natomiast u kobiet z 44,1% do 49%. Przyczyny tego zjawiska mogą być różnorodne, od późnego zgłaszania się pacjentów do lekarza, czy problemów organizacyjnych, po brak dostępu do skutecznych terapii.
Od ponad 3 lat trwa dyskusja nt. schematu leczenia farmakologicznego pacjentów zmagających się z rakiem jelita grubego. Wielokrotnie środowisko lekarskie zwracało uwagę, że obowiązujący schemat jest niezgodny z międzynarodowymi standardami, nieefektywny kosztowo, a przede wszystkim nieskuteczny. Do organizacji pacjentów napływają liczne sygnały od pacjentów u których dochodzi do progresji nowotworu jelita grubego po leczeniu standardową chemioterapią, dla których w obecnym programie lekowym nie ma już żadnych opcji terapeutycznych. Od wielu lat czekają na rozszerzenie programu o II linię. Pacjenci w Europie mają także dostępne kolejne linie leczenia zaawansowanego, nieoperacyjnego raka jelita grubego, refundowane w większości krajów UE (w trzeciej i czwartej linii leczenia). W sytuacji ograniczonych środków finansowych w Polsce, każda poprawa dostępności leczenia w raku jelita grubego, poprzez uzupełnienie kolejnych linii terapii przyczyni się do poprawy niedostatecznych wyników leczenia, a co za tym idzie wydłużenia życia chorych.
„Fundacja Wygramy Zdrowie wraz z Polską Koalicją Pacjentów Onkologicznych we współpracy z ekspertami ochrony zdrowia i autorytetami medycznymi m.in. prof. nadzw. dr hab. n. med. Lucjanem Wyrwiczem oraz dr Jerzym Gryglewiczem,, w opublikowanym dziś Raporcie na temat sytuacji pacjenta z nowotworem jelita grubego w Polsce, apeluje o podjęcie wielokierunkowych działań systemowych, które przyniosłyby efekt w postaci zmniejszenia liczby zachorowań, spadku śmiertelności i poprawę przeżyć 5-letnich. Postulaty dotyczą kluczowych aspektów organizacji profilaktyki i leczenia nowotworu jelita grubego” – komentuje Szymon Chrostowski, Prezes Polskiej Koalicji Pacjentów Onkologicznych.
Autorzy raportu rekomendują:
1. Zwiększenie roli badań profilaktycznych na poziomie lekarza POZ we wczesnym wykrywaniu nowotworu jelita grubego poprzez wprowadzenie badań profilaktycznych w ramach podstawowej opieki zdrowotnej jako tzw. bilansu 45- i 60-latka, w zakres których będą wchodziły podstawowe badania w kierunku nowotworu jelita grubego.
2. Zwiększenia wskaźników zgłaszalności pacjentów na badania kolonoskopii w programie badań przesiewowych dla nowotworu jelita grubego (obecnie wskaźniki wykonalności badań wynoszą ok 16.7%) poprzez zapewnienie pacjentom większego dostępu do znieczulenia przy badaniu kolonoskopii.
3. Zwiększenie skuteczności akcji edukacyjnych poprzez umożliwienie realizacji kampanii edukacyjnych przez organizacje pacjenckie wyłonione w drodze konkursu ofert w ramach Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych.
4. Zwiększenie dostępności pacjentów z rakiem jelita grubego do skuteczniejszych terapii poprzez uaktualnienie programów lekowych zgodnie z międzynarodowymi standardami (cztery linie leczenia). Nowe metody terapii wiążą się z długotrwałą kontrolą choroby przerzutowej, trwającej nawet kilka lat i mogą pozwolić na uczynienie przerzutowego raka jelita grubego chorobą przewlekłą.
5. Wprowadzanie rozwiązań dotyczących zapewnienia pacjentom dostępu do kompleksowej rehabilitacji leczniczej.
W celu zmniejszenia alarmujących wskaźników umieralności chorych na nowotwory jelita grubego Fundacja Wygrajmy Zdrowie wraz z Polską Koalicją Pacjentów Onkologicznych apelują o wprowadzenie powyższych rekomendowanych zmian systemowych.