Głos jest złożonym zjawiskiem, a mechanizm jego wytwarzania wymaga współdziałania ze sobą wielu elementów. Mięśnie krtani są tylko jednym z elementów potrzebnych do tworzenia głosu.
Nazwa „neurofizjologia” pochodzi od greckiego słowa φύσις oznaczającego „naturę” i – λογία oznaczającego „wiedzę”. Jest to gałąź fizjologii, która bada funkcje układu nerwowego – od komórek nerwowych przez rdzeń kręgowy po mózg i odwrotnie – od ośrodkowego układu nerwowego aż po obwód, gdzie pojedyncze komórki nerwowe unerwiają m.in. mięśnie krtani.
Diagnostykę każdego etapu tworzenia głosu możemy wesprzeć badaniami neurofizjologicznymi, badając układ nerwowy, mięśnie krtani, układ słuchowy i inne układy człowieka. Dzięki badaniom funkcjonalnego rezonansu magnetycznego, elektroencefalografii i różnym potencjałom wywołanym możemy prześledzić drogę, jaką przebiega myśl od inicjacji głosu do momentu wytworzenia głosu. W mózgu ośrodek Broki przekłada koncepcję wypowiedzi na plan ruchu mięśni. Nad wszystkim zaś czuwa unikalny dla ludzi ośrodek Wernickego, który łączy informacje z różnych obszarów mózgu, między innymi z kory słuchowej.
Aktywność mięśnia krtani jest jednym z podstawowych badań, które dostarcza wskaźników neurofizjologicznych do oceny głosu. Dzięki niej możemy zbadać nie tylko aktywność mięśni krtani, ale i zaopatrujących je nerwów. Pamiętajmy, że proces regeneracji nerwu krtaniowego, np. po operacji tarczycy, może trwać do 1,5 roku, więc każda informacja jest dla pacjenta na wagę złota.
Interesujące obserwacje dotyczą wyników badań neurofizjologicznych osób słuchających głosów o różnym zabarwieniu emocjonalnym. Wskaźniki neurofizjologiczne w sposób ciekawy ilustrują również wpływ działania układu autonomicznego na jakość głosu. Stres, zmęczenie, nastrój – zmieniają czynność m.in. układu krążenia i współistnieją z zaburzeniem tworzenia głosu.
W pracach własnych zauważono również, że zmienione parametry neurofizjologiczne układu autonomicznego mogą wyprzedzać wystąpienie czynnościowych zaburzeń głosu związanych z nieprawidłowym napięciem mięśni krtani.
Podsumowując – uzupełniając endoskopię (złoty standard diagnostyki otolaryngologiczno-foniatrycznej) wymienionymi wskaźnikami neurofizjologicznymi, badacze mogą dokładniej scharakteryzować zjawiska w ciele ludzkim, prognozować dalszy przebieg funkcjonowania i tym samym zapobiegać, monitorować i w razie potrzeby leczyć w sposób optymalny.
Tekst: dr n. med. Paulina Krasnodębska
Link do nagrania: Nowoczesne kierunki diagnostyki głosu. Wskaźniki neurofizjologiczne