All.Can przedstawiło pierwsze wnioski z projektu efektywnej alokacji kosztów w onkologii. Projekt został zrealizowany we współpracy z Dolnośląskim Centrum Onkologii, Szkołą Główną Handlową i Uniwersytetem Ekonomicznym we Wrocławiu i jest pierwszą w Polsce całościową analizą kosztów leczenia chorób nowotworowych na przykładzie województwa dolnośląskiego.
Po wydaniu rekomendacji dot. poprawy efektywności i stabilności opieki onkologicznej w Polsce, jako dokumentu ramowego,w drugim kroku skupiliśmy się na zmierzeniu realnych, całkowitych kosztów związanych z opieką onkologiczną – podsumowuje Szymon Chrostowski, członek Grupy Sterującej All.Can, Polska Koalicja Pacjentów Onkologicznych.
Pierwsze wyniki projektu „Efektywna alokacja dostępnych zasobów na opiekę onkologiczną” wskazują iż:
- W Polsce nie ma ogólnie przyjętego ujednoliconego sposobu pomiaru kosztów pośrednich, co oznacza, że decyzje o sposobie leczenia, a więc także i o rozdysponowaniu pieniądza i zasobów w ochronie zdrowia są̨ podejmowane w oparciu o częściową analizę korzyści i kosztów.
- Zbyt niskie i nieefektywne finansowanie opieki onkologicznej powoduje wzrost kosztów pośrednich, które wielokrotnie przewyższają koszty bezpośrednie leczenia.
„Dzięki analizie strat ekonomicznych, można oczekiwać lepszej i efektywniejszej alokacji środków finansowych, skutkującej spadkiem zachorowalności, zwiększeniem wykrywalności nowotworów w niższym stadium rozwoju, obniżeniem liczby powikłań oraz spadkiem śmiertelności. W dłuższej perspektywie poprawa wskaźników efektywności będzie oznaczać wzrost nakładów na opiekę do 6,8 proc. PKB. Jednak wiele można osiągnąć poprzez właściwą alokację obecnych już w systemie funduszy. Kluczowe jest m.in. zabezpieczanie i przeznaczanie środków zaoszczędzonych, w ramach prowadzonych przez Ministerstwo Zdrowia negocjacji z firmami farmaceutycznymi, na nowe terapie. Ten sam mechanizm powinien obowiązywać w sytuacji oszczędności, które pojawiają się wraz z wprowadzeniem na listę refundacyjną tańszych leków biopodobnych – podsumowuje Szymon Chrostowski, członek Grupy Sterującej All.Can, Polska Koalicja Pacjentów Onkologicznych. Cieszy nas deklaracja Premiera Mateusza Morawieckiego, który stawia na onkologię i walkę z nowotworami jako priorytet. Cieszy nas także zapowiedź skupienia się nad efektywnym wydawaniem publicznych środków, gdyż jest to sedno rekomendacji polskiej Grupy sterującej All.Can. Będziemy zabiegać o spotkanie z Premierem Morawieckim, aby przedstawić mu kluczowe złożenia i rozwiązania, w tym model opieki zdrowotnej oparty na jakości, bez której poprawa efektywności w onkologii nie będzie możliwa” – dodaje Chrostowski.
„Efektywna alokacja dostępnych zasobów na opiekę onkologiczną”
Pierwsze wyniki projektu „Efektywna alokacja dostępnych zasobów na opiekę onkologiczną” przedstawił Paweł Zawadzki, Sekretarz Ogólnopolskiego Zrzeszenia Publicznych Centrów i Instytutów Onkologicznych.
Analiza zakładała wskazanie wszystkich pośrednich oraz bezpośrednich kosztów społecznych opieki onkologicznej.
Do kosztów bezpośrednich zostały zaliczone wydatki NFZ na profilaktykę pierwotną i wtórną, diagnostykę i leczenie nowotworów, wydatki indywidualne pacjentów na leczenie, w tym leczenie niekonwencjonalne oraz koszty badań klinicznych realizowanych przez podmioty komercyjne. Wg raportu PwC z 2015 roku „Badanie kliniczne w Polsce” szacowane oszczędności NFZ z tytułu prowadzonych w onkologii badań klinicznych mogą sięgać nawet 11 proc. wydatków NFZ na onkologię.
„Problem w Polsce polega głównie na złej alokacji środków i złej dystrybucji punktów, w których leczeni są chorzy” – zauważa prof. dr hab. Piotr Rutkowski, kierownik Kliniki Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków w warszawskim Centrum Onkologii, wiceprzewodniczący Polskiego Towarzystwa Onkologicznego.
Do całościowych kosztów społecznych leczenia nowotworów zostały zaliczone także wydatki pośrednie ponoszone przez publiczne instytucje, takie jak ZUS i KRUS, w postaci zasiłków, rent, kosztów rehabilitacji, a także straty PKB spowodowane stałą lub czasową niezdolnością do pracy lub śmiercią pacjenta.
Analiza wykazała, iż polski płatnik oceniając koszty opieki nad pacjentami nie bierze pod uwagę wydatków w postaci rent z tytułu niezdolności do pracy, absencji chorobowej czy kosztów rehabilitacji.
Tymczasem wg autorów analizy tylko w 2016 roku koszty absencji pracowniczej z powodu nowotworów piersi w województwie dolnośląskim wyniosły ponad 48 milionów złotych, podczas gdy wydatki NFZ na leczenie tej grupy pacjentów wyniosły około 30 milionów. Średnie wydatki ponoszone przez pacjenta Dolnośląskiego Centrum Onkologii, tj. koszty badań, leków, rehabilitacji czy dojazdów zostały oszacowane na podstawie ankiety przeprowadzonej przez ośrodek i wyniosły ponad 700 zł na jednego pacjenta.
„Dane, które otrzymaliśmy z ZUSu, jasno wskazują, że koszty pośrednie chorób nowotworowych z roku na rok rosną (koszty pośrednie oznaczają koszty, które nie są bezpośrednio liczone przy procedurach terapeutycznych i diagnostycznych). Szczególnie warto zwrócić uwagę na narastającą absencję chorobową z powodu nowotworów. Przy dobrej organizacji, przy prowadzeniu dobrego leczenia, szczególnie leczenia oszczędzającego, problem ten można ograniczyć. I jest to też jeden ze wskaźników, który należy monitorować” – mówi dr hab. Adam Maciejczyk, prezes-elekt PTO, dyrektor Dolnośląskiego Centrum Onkologii, Prezes Ogólnopolskiego Zrzeszenia Publicznych Centrów i Instytutów Onkologicznych..
Dane z raportu „Ocena strat ekonomicznych i kosztów leczenia nowotworów piersi, szyjki macicy i jajnika w Polsce” pod redakcją naukową prof. dr hab. Eweliny Nojszewskiej z SGH wskazują, iż koszty pośrednie związane z rakiem piersi są aż 9 razy większe od środków przeznaczonych na leczenie tego nowotworu (500 mln vs 4,5 mld).
„Ważne jest dla nas porównanie kosztów pośrednich z kosztami bezpośrednimi. Na przykład w przypadku raka piersi koszt samej absencji w pracy pacjentek leczonych w województwie dolnośląskim zdecydowanie przewyższa koszt ponoszony przez NFZ z tytułu leczenia tych chorych” – potwierdza dr hab. Adam Maciejczyk.
All.Can to międzynarodowa inicjatywa, której celem jest identyfikowanie marnotrawienia środków finansowych w opiece onkologicznej oraz wypracowywanie rozwiązań mających na celu zwiększenie efektywności oraz stabilności opieki onkologicznej. Tworzą czołowi przedstawiciele organizacji pacjenckich, decydenci polityczni, pracownicy służby zdrowia, nauki oraz przemysłu. Wszystkie publikacje powstałe w ramach inicjatywy odzwierciedlają konsensus członków grupy All.Can, którzy posiadają pełną kontrolę redakcyjną. Inicjatywa All.Can w Polsce powstała dzięki wsparciu finansowemu firm Bristol-Myers Squibb (sponsor główny) oraz Amgen, MSD, Novartis, Pfizer i Roche.