Powikłania cukrzycy są już częstszą przyczyną zgonów na świecie niż AIDS, gruźlica i malaria razem wzięte – alarmuje Światowa Federacja Diabetologiczna. Z najnowszych danych wynika, że do 2040 roku liczba chorych na cukrzycę sięgnie 642 mln osób.
fot. Sam Felder (CC BY-SA 2.0)
„Stosując insulinę lub leki doustne starszej generacji – w sposób częstokroć nieudolny staramy się naśladować naturalny profil sekrecji insuliny. Musimy mieć bardzo dużo pokory w terapii pacjentów z cukrzycą”- przyznaje prof. Jacek Sieradzki. Zwraca również uwagę, że cukrzyca staje się poważnym wyzwaniem terapeutycznym z uwagi na fakt, że coraz częściej pacjenci zmagają się z utrudniającą leczenie nadmierną masą ciała oraz innymi, współwystępującymi chorobami.
Niewłaściwa kontrola sprzyja powikłaniom
Eksperci wskazują, że nadal późno rozpoznawana choroba, brak właściwej kontroli glikemii, czy też niewłaściwie dobrana terapia staje się przyczynkiem do rozwoju powikłań choroby wymagających specjalistycznego i drogiego leczenia szpitalnego.
Wśród najczęściej występujących powikłań cukrzycy wskazywane są schorzenia kardiologiczno-naczyniowe. Według danych Koalicji na Rzecz Walki z Cukrzycą pochłaniają one nawet 75 proc. wszystkich kosztów świadczeń udzielanych z powodu powikłań cukrzycy. Istotnym problemem terapeutycznym zaliczanym do makroangiopatii tj. uszkodzeń w obrębie dużych naczyń krwionośnych są również udary, które w strukturze kosztów leczenia powikłań cukrzycy stanowią 14 proc. wszystkich wydatków.
Kolejnymi powikłaniami, jakie dotykają chorych przy dłuższym przebiegu cukrzycy, są również retinopatia oraz nefropatia. Według szacunków Światowej Organizacji Zdrowia powikłania okulistyczne i wynikająca z nich utrata wzroku, dotknęły na całym świecie blisko 15 milionów diabetyków. Istotnym problemem jest również zespół stopy cukrzycowej oraz wynikające z niego amputacje kończyn. 90 proc. z nich to efekt schorzeń naczyń obwodowych. Pozostałe wynikają z niegojących się lub zainfekowanych owrzodzeń oraz ran cukrzycowych. Co roku, w Polsce z powodu m.in. współwystępujących cukrzycy i miażdżycy kończyny traci blisko 13 tys. pacjentów.
Kontrola glikemii zapobiega powikłaniom
„Przewlekłym powikłaniom cukrzycy – zmianom ocznym, zmianom nerkowym, neuropatii, chorobom serca można zapobiegać, ale tylko i wyłącznie dzięki właściwie prowadzonej terapii, wyrównaniu cukrzycy i poruszaniu się po cienkiej granicy niedocukrzenia. Niestety, to ciągłe balansowanie na granicy właściwej glikemii powoduje, że epidemiologicznie zwiększa się również częstość występowania epizodów hipoglikemii, co w efekcie pogłębia strach chorych i często jest powodem utrzymywania stanów podwyższonej glikemii”- argumentuje prof. Jacek Sieradzki.
W ocenie diabetologów, istotną przeszkodą w dobrej kontroli glikemii jest ciągły brak w Polsce refundacji dla nowoczesnej terapii w leczeniu cukrzycy typu 2. W praktyce oznacza to, że w związku z barierą cenową jest dla polskich pacjentów niedostępna.
Według prof. Macieja Małeckiego, prezesa Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, problem ten najbardziej dotyka osoby otyłe, z brakiem osiągniętego wyrównania metabolicznego, z dużym ryzykiem niedocukrzeń lub ich skutków, czyli osoby obarczone najwyższym ryzykiem rozwoju powikłań cukrzycy.
„Bilans zapewnienia dostępu do nowoczesnych terapii stanie się opłacalny, jeśli spojrzy się na niego nie tylko przez pryzmat bieżących wydatków, ale także kosztów leczenia powikłań cukrzycy” – podkreśla profesor.
Ważna edukacja pacjentów
Istotnym problemem jest również brak dostatecznej edukacji pacjentów z rozpoznaną cukrzycą, który skutkuje niewiedzą w zakresie postępowania z chorobą. Efektem tego jest postęp choroby i rosnące ryzyko rozwoju powikłań. Chorzy nie są świadomi, jak istotna dla kontroli choroby jest aktywność fizyczna, odpowiednia dieta oraz szczególna czujność w zakresie pierwszych symptomów powikłań, które powinny skłaniać do konsultacji wielospecjalistycznych.
Problem powikłań cukrzycy stał się punktem wyjścia dla ogólnopolskiej kampanii edukacyjnjej, jaką od początku sierpnia do końca listopada br. wspólnie realizuje siedem organizacji pozarządowych działających na rzecz pacjentów diabetologicznych. Jej celem jest podniesienie świadomości wśród pacjentów oraz edukację w zakresie właściwej kontroli glikemii.
„Chorzy z cukrzycą poprzez proste, codzienne wybory mają realny wpływ na ograniczenie rozwoju powikłań diabetologicznych” – podkreślają organizatorzy kampanii społecznej „Cukrzyca bez powikłań”.
W ramach ogólnopolskie akcji pacjenci z wybranych miast mogli m.in. uczestniczyć w bezpłatnych konsultacjach i warsztatach. Umożliwiono także konsultacje on-line z dr n. med. Alicją Milczarczyk, kierownikiem Pododdziału Diabetologii w Klinice Chorób Wewnętrznych, Endokrynologii i Diabetologii CSK MSWiA w Warszawie oraz edukatorką diabetologiczną mgr Beatą Stepanow, prezes Stowarzyszenia Edukacji Diabetologicznej. Dotychczas skorzystało z nich prawie 100 pacjentów.
Kampania uzyskała wsparcie wojewody małopolskiego, władz Krakowa i Lidii Gądek, przewodniczącej Parlamentarnego Zespołu ds. Podstawowej Opieki Zdrowotnej i Profilaktyki.