Programy badań przesiewowych są najlepszym przykładem szeroko rozumianego myślenia o wczesnej profilaktyce schorzeń narządów zmysłów, które mają wpływ na rozwój człowieka i jego komunikację z otoczeniem. Problem wad słuchu stał się chorobą cywilizacyjną.
Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu, we współpracy z licznymi ośrodkami krajowymi i zagranicznymi, stworzył podwaliny pod programy badań przesiewowych – opracował metody, procedury i urządzenia służące do ich przeprowadzania. Badania przesiewowe słuchu objęły już populację ponad 1 mln dzieci ze szkół podstawowych w gminach wiejskich i miejsko-wiejskich na terenie całej Polski, populację 7 i 12 latków w Warszawie oraz wielu miastach w Polsce.
Na podstawie dotychczas przeprowadzonych badań przesiewowych wśród polskich uczniów wykazano, że nawet co 5-6 dziecko może mieć problemy ze słuchem, które znacząco mogą utrudniać rozwój oraz stanowić przyczynę trudności w nauce. Specjaliści zwracają uwagę, że aż 60% rodziców uczniów, u których badania wykazały nieprawidłowości nie podejrzewało takiego problemu swoich dzieci. Zaburzenia słuchu mają istotne znaczenie dla rozwoju dziecka i wyników nauczania. Uzyskane wyniki potwierdziły dużą skalę tego schorzenia wśród dzieci w wieku szkolnym. Wdrożenie wczesnej interwencji medycznej u dziecka z zaburzeniami słuchu o różnej etiologii oznacza szybsze usprawnienie drogi słuchowej zapewniającej lepszą komunikację z otoczeniem oraz oszczędność finansową dla pacjenta i systemu opieki zdrowotnej – mówi prof. nadzw. dr. hab. n. med. mgr zarz. Piotr H. Skarżyński.
Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu wraz z partnerami od wielu lat prowadzi także zagraniczne pilotażowe programy badań przesiewowych wśród dzieci w wieku szkolnym. Dzięki powołanemu Międzynarodowemu Konsorcjum Badań Przesiewowych Słuchu projekty prowadzone są m.in. w Armenii, Kirgistanie, Mołdawii, Rumunii, Senegalu, Tadżykistanie i na Wybrzeżu Kości Słoniowej. Badania wskazują jednoznacznie, że skala problemu z narządem słuchu wśród dzieci jest bardzo duża, zaś programy badań przesiewowych należałoby wdrożyć w tych krajach jako standardową procedurę. Dla przykładu, w Abidżanie, na Wybrzeżu Kości Słoniowej, w grupie 130 dzieci – aż u 28% wykryto nieprawidłowości w funkcjonowaniu słuchu. Porównanie wyników badań z różnych kontynentów (Azja/Afryka) wskazało, że choć wszędzie skala problemów jest duża, bowiem nieprawidłowe wyniki uzyskało od 13% do 48% badanych dzieci, to jednak najwięcej zaburzeń słuchu odnotowano w Afryce. I podobnie jak w Europie – w większości przypadków rodzice nie byli świadomi, że ich dzieci mogą cierpieć z powodu takich dysfunkcji.
Jak pokazują doświadczenia Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu wiele cennych informacji o stanie zdrowia pacjentów płynie także z badań innych zmysłów, np. węchu. Przeprowadzone w 2017 r. badanie wykazało, że dysfunkcja węchu może przyczynić się do znacznego pogorszenia jakości życia pacjentów. W badaniu wzięło udział 40 osób ze skrzywioną przegrodą nosową, polipami nosa lub obydwoma powyższymi schorzeniami, aż u 22,5% z nich jakość życia została znacznie obniżona.
W innym badaniu wskazano, że utrata węchu jest jednym z symptomów przewlekłego zapalenia zatok. Przeprowadzone testy na grupie 40 pacjentów, u których dokonano operacji zatok, wykazały systematyczny wzrost poprawy węchu w kolejnych miesiącach rekonwalescencji .
Zaburzenia węchu są często bagatelizowane przez pacjentów, mimo że mogą stanowić objaw wielu poważnych chorób. Dlatego tak ważne jest uświadamianie chorych, by zaburzenia tego zmysłu również zgłaszali podczas wizyty u lekarza otolaryngologa.
Badania przesiewowe narządów zmysłów to inwestycja: po pierwsze – pozwala chorym na szybszą diagnozę i leczenie, a po drugie – w przyszłości może dać duże oszczędności w systemie opieki zdrowotnej.
Więcej informacji o funkcjonowaniu narządów zmysłów oraz badaniach przesiewowych w tym zakresie można znaleźć na fanpage’u Badania zmysłów www.facebook.com/badaniazmyslow.
5 kwietnia 2018 r. w Krakowie rozpocznie się III Konferencja pt. Wytyczne w Otologii Towarzystwa Otorynolaryngologów, Foniatrów i Audiologów Polskich pod patronatem Konsultanta Krajowego w dziedzinie otolaryngologii – prof. dr hab. n. med. dr h.c. multi Henryka Skarżyńskiego. Równolegle będzie odbywało się 4. Międzynarodowe Sympozjum nt. Otosklerozy i Chirurgii Strzemiączka (The 4th International Symposium on Otosclerosis and Stapes Surgery). Uczestnicy konferencji będą mieli okazję do wymiany doświadczeń w zakresie diagnostyki i leczenia schorzeń otolaryngologicznych, aktualnych wyników badań przesiewowych czy najnowszych doniesień naukowych dotyczących badań narządów zmysłów.
więcej informacji: www.otolaryngologia2018.com / www.otosclerosis2018.pl
]