Ciągłe zmęczenie, ból mięśni i stawów, problemy ze snem – te dolegliwości mogą świadczyć o rzadkiej chorobie, trudnej do zdiagnozowania. Fibromialgia, o której mowa, jest schorzeniem z przewlekłymi dolegliwościami bólowymi mięśni i stawów. Charakteryzuje się występowaniem przewlekłego bólu uogólnionego mięśniowo-stawowego oraz bólu w tzw. punktach uciskowych. Choć jest nieuleczalna, można minimalizować jej objawy.
Fibromialgia to mało znana choroba zaliczana do chorób reumatycznych tkanek miękkich. Jest słabo poznana i przez to rzadko diagnozowana ze względu na swą złożoność i trudność w postawieniu diagnozy.
– Pacjenci bardzo często z jednej strony skarżą się na nietypowe dolegliwości, z drugiej strony mają poprawne wyniki podstawowych badań laboratoryjnych. To wszystko jeszcze bardziej komplikuje i utrudnia rozpoznanie fibromialgii. Jednak jej częstość występowania systematycznie rośnie. Obecnie szacuje się, że nawet 10% populacji ogólnej boryka się z tą przypadłością. Choroba dotyczy częściej kobiet niż mężczyzn – nawet 80% osób nią dotkniętych to kobiety, choć liczba mężczyzn może być niedoszacowana. W Polsce mogą to być nawet 2 miliony osób w wieku 40-60lat – mówi dr n. med. Magdalena Cubała-Kucharska, ekspert medycyny integracyjnej.
Do objawów fibromialgi zalicza się wiele dolegliwości:
- Ból mięśni
- Ból stawów
- Ból głowy / zawroty głowy / napady migreny
- Drętwienie/mrowienie rąk i nóg
- Chroniczne zmęczenie
- Zaburzenia snu (pobudki nocne)
- Zaburzenia nastroju
- Spastyczność mięśniowa (sztywność ciała)
- Depresja
- Zaburzenia lękowe / niepokój
- Zespół niespokojnych nóg
- Gonitwa myśli
- Problemy z pamięcią
- Problemy z koncentracją i skupieniem uwagi
- Zaburzona koordynacja ruchowa
- Kołatania serca
- Objaw Raynauda (czyli napadowe blednięcie palców u rąk)
Choroba może dawać również objawy z przewodu pokarmowego, takie jak:
- Nadwrażliwość jelit
- Nadwrażliwość pęcherza moczowego
- Nadwrażliwość żołądka
- Biegunki
- Zaparcia
- Suchość jamy ustnej
Geneza fibromialgii
Nie jest znany patomechanizm powstawania choroby, w wyniku którego dochodzi do nieprawidłowego odczuwania bólu. Choć najnowsze badania pokazują, że to najprawdopodobniej układ odpornościowy jest głównym winowajcą, a nie mózg, jak spekulowano przez lata. Przypuszcza się, że nadmierna pobudliwość struktur przewodzących ból w rdzeniu oraz mózgu, osłabienie mięśni oraz zmniejszona liczba włókien nerwowych w skórze zachodzą w wyniku działania przeciwciał danego pacjenta.
– Fibromialgia może ulec nasileniu po infekcjach sezonowych. Ostatnio podkreśla się, że może ją nasilać przejście COVID-19 i może należeć ona do obrazu zespołu pocovidowego – podkreśla dr n. med. Magdalena Cubała-Kucharska.
Holistyczne podejście w leczeniu
Nie ma jednego toku postępowania, leczenie polega na łagodzeniu objawów oraz leczeniu współistniejących zaburzeń takich jak np. depresja czy bezsenność. Jest to choroba, przy której podejście holistyczne do pacjenta jest niezwykle istotnym elementem terapii. Należy leczyć pacjenta na różnych płaszczyznach. W leczeniu stosuje się:
- Farmakoterapię (NLPZ, tramadol z paracetamolem, inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny, pregabaliny (leki przeciwpadaczkowe), trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne).
- Psychoterapię (nauka radzenia sobie ze stresem, nauka higieny snu).
- Fizjoterapię – w tym terapię polem magnetycznym, zabiegi wirowe, masaż
- Regularną aktywność fizyczną – tutaj wspomnijmy, że nie powinien być to zbyt gwałtowny ruch, bo nasila dolegliwości. Ruch umiarkowany jest bardzo ważnym elementem terapeutycznym i nie należy z niego rezygnować.
- Dietoterapię.
Dieta receptą na zdrowie?
Prawidłowo zbilansowana, urozmaicona dieta na pewno będzie miała pozytywny wpływ na ogólny stan zdrowia pacjenta. Jednak fibromialgia nie jest chorobą typowo dietozależną, w związku z tym sama zmiana nawyków odżywiania nie pomoże. Należy do pacjenta podejść wielodyscyplinarnie, a dieta powinna być nieodłącznym dodatkiem do pozostałego leczenia. W przypadku pacjentów, u których odnotowuje się objawy ze strony przewodu pokarmowego, należy jak najszybciej wdrożyć leczenie dietetyczne łagodzące objawy. Nie należy zapominać o szczegółowej i wnikliwej diagnostyce przewodu pokarmowego. Odnotowano zależność między wystąpieniem fibromialgii i celiakii. W przypadku osób z nadwagą czy otyłością zaleca się zmniejszenie masy ciała. W diecie należy zwrócić uwagę na odpowiednią podaż następujących składników:
- Witamina D3
- Magnez
- Wapń
- Antyoksydanty
- Cynk
- Koenzym Q10
- Produkty bogate w tryptofan (prekursor serotoniny)