Dziś mija 28 lat od utworzenia Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu (IFPS), który został oficjalnie powołany do życia 9 stycznia 1996 roku.
Historia tego miejsca zaczęła się ponad 30 lat temu – gdy utworzono pierwszy w Polsce, a drugi w Europie, Ośrodek Diagnostyczno-Leczniczo-Rehabilitacyjny dla Osób Niesłyszących i Niedosłyszących „Cochlear Center”. Bazując na dorobku naukowym, klinicznym i organizacyjnym tego ośrodka, prof. Henryk Skarżyński w 1996 roku opracował program i zainicjował utworzenie Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu. W 2003 roku, po wielu latach jego starań i wcześniejszych prac, została oddana pierwsza, a w 2012 druga część druga część Światowego Centrum Słuchu. Obie inicjatywy były wsparte wypracowanymi przez Fundację Rozwoju Medycyny „Człowiek-Człowiekowi” oraz zespół Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu.
– Doskonale pamiętam dzień 9 stycznia 1996 roku. To był wtorek, tak jak dziś. Na moim biurku znalazł się akt powołania Instytutu podpisany przez prof. Jacka Żochowskiego – ministra zdrowia, prof. Grzegorza Kołodkę – ministra finansów oraz prof. Aleksandra Łuczaka – przewodniczącego Komitetu Badań Naukowych. To był dokument niezwykle ważny, bo dawał nam zielone światło do działania, pracy i rozwoju. Byliśmy wówczas kilkunastoosobową grupą przyjaciół, których łączyły entuzjazm, a także marzenia o stworzeniu ośrodka leczenia zaburzeń słuchu na najwyższym poziomie. Udało się. Za tym sukcesem stało jednak ogromne poświęcenie, samodyscyplina i determinacja. Pracowaliśmy wówczas po kilkanaście godzin na dobę, w różnych warunkach, bo wiedzieliśmy, że mamy ważny cel do osiągnięcia – wspomina prof. Henryk Skarżyński, dyrektor i twórca Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu.
– Praca, co często podkreślam, jest moją pasją. Zawsze miałem jeden cel: pomagać chorym. Wiedziałem, że wielu z moich pacjentów nie będzie miało szans na powrót do zdrowia i świata dźwięków, jeśli nie otrzymają odpowiedniego leczenia. To z myślą o nich opracowałem i wdrożyłem w 1992 roku program implantów ślimakowych, a w 1993 roku utworzyłem pierwszy w Polsce, a drugi w Europie Ośrodek Diagnostyczno-Leczniczo-Rehabilitacyjny dla Osób Niesłyszących i Niedosłyszących „Cochlear Center”, na bazie którego powołano IFPS – wspomina profesor.
Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu był tworzony od podstaw według pomysłów, programu i założeń niewielkiej grupy naukowców, lekarzy, inżynierów i specjalistów różnych dziedzin pracujących pod kierunkiem prof. Henryka Skarżyńskiego, który swoim entuzjazmem i wiarą w powodzenie tego przedsięwzięcia zarażał innych. To było ogromne wyzwanie.
Pierwszy rok pracy zespołu prof. Henryka Skarżyńskiego nie należał do najłatwiejszych. – Do dyspozycji mieliśmy w jednym z warszawskich szpitali mały pokój i zabudowaną wnękę na korytarzu, w której odbywały się zajęcia rehabilitacyjne. Warunki były tam na tyle trudne, że w ciągu miesiąca przygotowałem założenia stworzenia miejsca, gdzie będziemy mogli pomagać chorym w warunkach godnych – wspomina prof. Henryk Skarżyński. Wówczas zaczęła się wędrówka po różnych instytucjach i urzędach w poszukiwaniu środków na realizację celu i ludzi, którzy chcieliby wesprzeć tę inicjatywę.
Dzięki wsparciu Jacka Kuronia, wówczas ministra pracy i polityki socjalnej, doszło do spotkania prof. Henryka Skarżyńskiego z prezesem Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. To profesor w imieniu przyjaciół z medycyny i innych dziedzin Fundacji Rozwoju Medycyny „Człowiek-Człowiekowi” złożył propozycję wybudowania siedziby specjalistycznego ośrodka od podstaw.
Dzięki staraniom Fundacji został nabyty teren w Kajetanach pod Warszawą i wybudowana pierwsza część kompleksu Centrum. Po utworzeniu Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu, z inicjatywy prof. Henryka Skarżyńskiego wspomniany kompleks został przekazany nieodpłatnie dla potrzeb IFPS.
Zanim jednak plan ten został zrealizowany, udało się, dzięki współpracy z PFRON-em, zagospodarować niemal całe piętro budynku mieszkalnego przy ul. Grójeckiej, w którym mieściły się m.in. biura PFRON. – W ciągu trzech miesięcy pomieszczenia zaadaptowaliśmy na potrzeby ośrodka tak, by w pierwszą rocznicę przeprowadzenia pierwszej w Polsce operacji wszczepienia osobie niesłyszącej implantu ślimakowego, 14 lipca 1993 roku, Ośrodek Diagnostyczno-Leczniczo-Rehabilitacyjny dla Osób Niesłyszących i Niedosłyszących „Cochlear Center” mógł zacząć działać – wspomina profesor.
W czasie, gdy trwały przygotowania do budowy, w pustym szpitalu przy Hucie Warszawa zaadaptowano przestrzeń na potrzeby IFPS. W 1997 roku Fundacja Rozwoju Medycyny „Człowiek – Człowiekowi” rozpoczęła budowę nowej siedziby Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu w Kajetanach pod Warszawą. Akt erekcyjny podpisali: prof. Józef Zwisłocki, wnuk Ignacego Mościckiego, prezydenta RP jako Honorowy Przewodniczący Międzynarodowego Komitetu Naukowego; Józef Oleksy, premier RP; Karol Świątkowski, prezes PFRON oraz prof. Henryk Skarżyński, dyrektor IFPS.
– Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu musiał powstać, bo na leczenie czekały tysiące pacjentów z zaburzeniami słuchu. Stworzenie nowoczesnego ośrodka kliniczno-naukowego to była dla wielu osób ogromna, a czasem jedyna szansa na powrót do zdrowia, świata dźwięków, sprawności i pełni życia. Spełniliśmy ich marzenia, by być zdrowym – podsumowuje prof. Henryk Skarżyński.
Od 2003 roku w Kajetanach wykonywanych jest około 20 tys. procedur chirurgicznych – najwięcej w świecie. Centrum stale się rozwija i corocznie są pokonywane kolejne kroki milowe w tym obszarze medycyny. To tu wykonano wiele pionierskich w skali światowej operacji, uruchomiono unikalne formy szkolenia, podjęto nowe wyzwania naukowe, dokonano wielu przełomowych odkryć. – To, co mnie cieszy najbardziej, to fakt, że polscy pacjenci mają dostęp do najnowszych technologii jako piersi lub jedni z pierwszych w świecie – dodaje prof. Henryk Skarżyński.
28 lat Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu
około 4 500 000 konsultacji i badań
ponad 558 000 procedur chirurgicznych
ponad 23 000 wystąpień naukowych
ponad 12 500 wszczepionych implantów słuchowych
ponad 1 450 nagród i wyróżnień