Gorące dyskusje, deklaracje i wyznaczone kierunki zmian – tak w skrócie można podsumować zakończoną w czwartek 17 listopada konferencję pn. „Agencja Badań Medycznych – impuls dla rozwoju nauki, zdrowia i innowacji”.
Wydarzenie zainaugurował Minister Zdrowia Adam Niedzielski, który w swojej wypowiedzi zadeklarował, że długo wyczekiwany przez wszystkich projekt ustawy o badaniach klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi zostanie skierowany pod obrady na najbliższym posiedzeniu Stałego Komitetu Rady Ministrów, a następnie zostanie przekazany do prac Parlamentu. Nowa regulacja pozwoli dostosować polskie prawo do przepisów unijnych, ale przede wszystkim uporządkować rynek badań klinicznych w naszym kraju, czyniąc go atrakcyjnym dla podmiotów niekomercyjnych i komercyjnych, a jednocześnie bezpieczniejszym i bardziej dostępnym dla pacjentów.
Minister Niedzielski, odniósł się także do stojących przed sektorem ochrony zdrowia wyzwań związanych ze starzejącym się społeczeństwem, a także rozwojem zjawiska multichorobowośći w naszym kraju. Jak podkreślał, odpowiedzią na ten stan są inwestycje w nowe technologie i impulsy z tym związane – jak choćby przekładanie innowacji do systemu, gdzie szczególną rolę przypisał w tej kwestii Agencji Badań Medycznych.
Odnosząc się do wypowiedzi Ministra Zdrowia, Prezes Agencji Badań Medycznych dr hab. Radosław Sierpiński zaznaczył, że Agencja Badań Medycznych stara się wytyczać trendy w nauce, a finansowanie które proponuje beneficjentom, stanowi niezwykle istotną cześć tworzenia nauki w Polsce. Agencja wpływa na to, co będzie działo się w naukach medycznych, wykorzystując krajowy potencjał. – podsumował.
Podczas konferencji odbyła się także pierwsza gala wręczenia Nagród Prezesa Agencji Badań Medycznych „Medycyna Jutra” w trzech kategoriach. Laureatami zostali, w kategorii – Główny Badacz – prof. Anna Raciborska, Instytucja – Gdański Uniwersytet Medycznych, Organizacja Pozarządowa – Stowarzyszenie Polskiej Grupy ds. Leczenia Białaczek u dorosłych. Jak podkreślano, przekazanie symbolicznych statuetek jest wyrazem uznania dla ciężkiej, wieloletniej pracy na rzecz ulepszenie polskiego systemu ochrony zdrowia oraz działań na rzecz pacjentów.
Podczas konferencji miało miejsce także oficjale dołączenie Polski do grona członków Europejskiej Sieci Infrastruktury ds. badań Klinicznych. Obecny na wydarzeniu Dyrektor Generalny ECRIN Jacques Demotes podkreślił, że to kolejny krok dla dalszego intensywnego rozwój współpracy międzynarodowej. Zmiana statusu na członka sieci ECRIN wpłynie pozytywnie na zwiększenie dostępności badań dla polskich pacjentów oraz zasobów w postaci specjalistycznej wiedzy. Dzięki przystąpieniu naszego kraju do sieci, polscy pacjenci będą mogli stać się uczestnikami dużych międzynarodowych badań klinicznych, a tym samym korzystać z najnowszych terapii, bez konieczności wyjeżdżania z kraju.
W ramach pierwszego panelu „Strategiczne kierunki rozwoju systemu ochrony zdrowia a badania kliniczne” eksperci podkreślali potrzeby inwestowania w nowe technologie, jednak z uwzględnieniem nie tylko innowacji w kontekście nowych leków i wyrobów, ale także rynku generyków. Do kwestii tej odnosił się także Krzysztof Kopeć – Prezes Polskiego Związku Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego – Innowacje to nie tylko to, co jest za horyzontem, czyli te zupełnie nowe leki, ale też to, co jest przed horyzontem, czyli leki leczące miliony Polaków- generyczne i biosimilary. Jeśli nie będziemy ich mieli, to pewnie nie uda się nam sięgnąć za horyzont – zaznaczył.
Kwestię postrzegania innowacji poruszano także w gronie ekspertów w ramach drugiego panelu „Perspektywa rozwoju terapii personalizowanych, wyrobów medycznych i cyfryzacji w polskiej służbie ochrony zdrowia. Jak zaznaczył Dyrektor Wydziału Nauki i Finansowania Projektów w ABM – Krzysztof Górski – Z jednej strony Agencja chce rozwijać innowacyjne terapie, z drugiej wspierać polski rynek generyków. Utrzymanie równowagi w tym ekosystemie z korzyściami dla pacjenta to kluczowy cel naszych konkursów – podkreślił.
Ponadto, eksperci zgadzali się, że choć dysponujemy w Polsce świetnymi specjalistami, kadry wciąż stanowią wąskie gardło systemu. Jak podkreślał Prezes Agencji Badań Medycznych, jednym z kluczowych zadań ABM zaplanowanych w ramach ustawy o badaniach klinicznych, jakie wzięto pod uwagę, to finansowanie edukacji i kształcenia w tym zakresie badań klinicznych.
Agencja Badań Medycznych zdradziła także plany konkursowe na kolejny rok. Wśród obszarów, które znajdą szczególną uwagę znalazło się wykorzystywanie sztucznej inteligencji, antybiotykoodporność, czy tworzenie Centrów Medycyny Cyfrowej przy istniejących Centrach Wsparcia Badań Klinicznych, utworzonych dzięki finansowaniu ze środków Agencji Badań Medycznych.
Ogłoszenie konkurs na Centra Medycyny Cyfrowej to kolejny etap rozwoju Polskiej Sieci Badań Klinicznych i zrzeszonych w niej jednostek. Chcemy by instytucje które prowadzą akademickie badania mogły skorzystać także z zasobów cyfrowych. W ramach Centrów Medycyny Cyfrowej planujemy stworzyć strukturę gromadzenia danych na poziomie regionalnym i centralnym, z zachowaniem wszelkich rygorów związanych z ich ochroną. Chcemy, by te zasoby posłużyły do lepszego projektowania badań klinicznych – podkreślała Dyrektor Centrum Rozwoju Badań Klinicznych w ABM – Agnieszka Ryniec.
Konferencję zakończył międzynarodowy panel z udziałem zagranicznych ekspertów dotyczący chorób onkologicznych, ze szczególnym uwzględnieniem krajów trójmorza. Na temat śmiertelności z powodu chorób onkologicznych w regionie, profilaktyki oraz współpracy międzynarodowej wspierającej leczenie i szybsze wykrywanie nowotworów rozmawiali m.in.: Waldemar Priebe z MD Anderson Cancer Center, George Wilding, Professor Emeritus University of Wisconsin Carbone Cancer Center, prof. Jeffrey E. Gershenwald, MD Anderson oraz wybitni polscy specjaliści w zakresie onkologii.