„Raka nie da się zagłodzić” – dr inż. Katarzyna Zadka potwierdza fakt i podkreśla: zapotrzebowanie na białko w chorobie nowotworowej może wzrosnąć o niemal 70% w stosunku do potrzeb osoby zdrowej, dlatego należy zwiększać jego ilość w codziennej diecie.
Optymalne zapotrzebowanie na białko u zdrowej osoby, ważącej 70 kg wynosi ok. 63 g dziennie. Dla porównania u chorej osoby, o takiej samej masie ciała wzrasta ono do ok. 105 g dziennie. Taka ilość białka znajduje się w 14-15 jajach – mówi dr inż. Katarzyna Zadka, ekspertka ds. żywienia klinicznego w Nestlé Health Science.
Białko pełni kluczową rolę w procesie odbudowy komórek uszkodzonych podczas stosowanych terapii przeciwnowotworowych oraz jest niezbędne m.in. do budowy i utrzymania masy mięśniowej, tak ważnej w przypadku pacjentów onkologicznych, u których występuje duży spadek masy ciała, prowadzący do rozwoju niedożywienia i wyniszczenia organizmu.Niedobory białka można również uzupełniać wysokobiałkową żywnością specjalnego przeznaczenia medycznego np. Resource Protein, dostępną w wielu wariantach smakowych. Jedna butelka (200 ml) zawiera aż 18,8 g białka i dostarcza wielu innych niezbędnych składników odżywczych.
O istotnej roli białka w chorobie nowotworowej, jego źródłach w pożywieniu a także sposobach na radzenie sobie w przypadku niedoboru – mówi ekspertka.
Białko w diecie onkologicznej – ważne na każdym etapie choroby.
Białko to składnik niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu: to główny budulec komórek, przyczynia się do wzrostu i utrzymania masy mięśniowej, jest konieczne do funkcjonowania układu odpornościowego, pełni rolę nośnika niektórych witamin i składników mineralnych. Ludzkie ciało nie potrafi gromadzić białka na zapas, dlatego musi być systematycznie uzupełnianie z prawidłowo zbilansowanych posiłków.
U pacjentów z chorobą nowotworową wzrasta zapotrzebowanie na białko (średnio z 0,9 g/kg masy ciała/dzień do 1,5 g/kg masy ciała/dzień). Jego dostarczenie jest jednocześnie utrudnione ze względu na szereg efektów ubocznych związanych z leczeniem onkologicznym, uniemożliwiających spożywanie pełnowartościowych i bogatych w białko posiłków, jak np.: wymioty, nudności, zaburzenia apetytu i smaku w tym metaliczny posmak w ustach. Dodatkowo, ważna jest nie tylko ilość białka, ale również odpowiednie spożycie energii – jeśli w diecie podaż węglowodanów i tłuszczów, a przez to także kalorii będzie zbyt mała, białko nie zostanie wykorzystane w celach budulcowych, tylko jako źródło energii – podkreśla dr inż. Katarzyna Zadka.
Warto dodać, że osoby chore już w momencie diagnozy, zwłaszcza jeśli tracą masę ciała albo jedzą mniej, powinny rozważyć z lekarzem dodatkowe wsparcie żywieniowe w postaci wysokobiałkowej żywności specjalistycznego przeznaczenia medycznego np. Resource Protein, ze względu na znacznie zwiększone zapotrzebowanie na ten składnik w codziennej diecie. Stosowanie żywienia medycznego w postaci diety Resource Protein należy skonsultować z lekarzem.
Zapotrzebowanie na białko w chorobie onkologicznej – dlaczego rośnie?
U chorych na nowotwór konieczna jest częstsza regeneracja i odbudowa tak ważnych struktur, jak np. mięśnie, przeciwciała odpornościowe, komórki krwi, enzymy czy hormony.To między innymi dlatego zapotrzebowanie na białko rośnie, a podaż u tych osób powinna być znacznie zwiększona. Jeśli nie dostarczymy pożądanej ilości tego składnika wraz z pożywieniem, organizm będzie zmuszony wykorzystać zapasy białka, gromadzone m.in. w mięśniach.
Proces ten – niedobory składników odżywczych i wykorzystywanie rezerw organizmu niechybnie prowadzą do utraty masy ciała i wyniszczania organizmu. Jest to bardzo niekorzystne, gdyż utrata masy ciała pogarsza rokowania w terapii onkologicznej, jak również może być powodem jej odroczenia w czasie lub nawet przerwania ze względu na osłabienie, wycieńczenie i gorszą tolerancję procesu leczenia. Co więcej, zapotrzebowanie na ten składnik rośnie jeszcze bardziej, kiedy chory musi przejść operację. Wówczas odpowiednia ilość białka przyśpiesza gojenie ran, wzmacnia odporność, pomaga odbudować tkanki oraz może wpłynąć na poprawę samopoczucia – wyjaśnia ekspertka.
Należy pamiętać, że zapotrzebowanie na białko zwiększa się u każdej osoby zmagającej się z chorobą onkologiczną, bez względu na rodzaj nowotworu, płeć czy wiek. Jednocześnie należy pamiętać, że choroba nowotworowa nie rozpoczyna się w momencie diagnozy, towarzysząca jej utrata masy ciała i niedożywienie często występują jeszcze zanim zostanie rozpoznana. Dlatego tak ważna jest dbałość o odpowiednią dietę, prawidłową podaż białka i innych składników odżywczych od momentu diagnozy, przez cały proces leczenia oraz w czasie rekonwalescencji.
Co robić, gdy białka jest zbyt mało?
W diecie osoby zmagającej się z nowotworem, najważniejsze jest białko pełnowartościowe, które powinno stanowić ok. 70% całego dostarczanego białka. Znajdziemy je głównie w mięsie i jego przetworach, rybach, jajach oraz mleku i produktach mlecznych. Teoria to jedno, a praktyka to drugie – co zrobić, kiedy mimo starań, nie jesteśmy w stanie stosować zasad prawidłowej diety, ze zwiększoną ilością białka? Faktem jest, że pacjent z nowotworem, ważący 70 kg potrzebuje ok. 105 g białka dziennie. Aby pokryć takie zapotrzebowanie, powinien zjeść 5 pełnowartościowych posiłków, co bardzo często jest sporym wyzwaniem, ze względu na efekty uboczne prowadzonego leczenia onkologicznego. Zatem jeśli obawiamy się, że spożywana ilość białka jest zbyt mała, warto rozważyć wizytę u lekarza i dietetyka, którzy zalecą skuteczne rozwiązania, wspomagające jego uzupełnienie.
Jednym ze sposobów jest włączenie do codziennej diety wsparcia żywieniowego w postaci żywności specjalnego przeznaczenia medycznego, która uzupełni niedobory białka. Płynna forma preparatu ułatwia spożywanie bezpośrednio, jak również umożliwia wykorzystanie jako składnika uzupełniającego do przygotowania różnych dań, jak np. koktajle, naleśniki czy lody. Może być stosowany jako jedyne źródło pożywienia lub uzupełnienie diety. Podobnie, jak inne produkty będące żywnością specjalnego przeznaczenia medycznego, należy stosować go pod kontrolą lekarza.
Najważniejsze fakty o białku – zapamiętaj!
- Białko jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu – pełni nadrzędną rolę
w procesie regeneracji i odbudowy komórek. - Zapotrzebowanie na białko u osoby z chorobą nowotworową wzrasta o blisko 70%, bo konieczna jest wzmożona regeneracja i odbudowa np. mięśni, przeciwciał odpornościowych, komórek krwi, enzymów czy hormonów.
- Utrzymanie masy ciała jest ważne szczególnie w przypadku pacjentów chorych na nowotwór – utrata masy ciała prowadzi do rozwoju niedożywienia i wyniszczenia organizmu.
Aby zapewnić optymalną ilość białka w trackie terapii onkologicznej, należy rozważyć zastosowanie wsparcia żywieniowego w postaci żywności specjalnego przeznaczenia medycznego