Dotyk innej osoby może zwiększyć poziom oksytocyny, czyli hormonu „dobrego samopoczucia”, ale jak zmienia się reakcja organizmu w zależności od kontekstu, w jakim do niego dochodzi? Postanowili to sprawdzić naukowcy z Linköping University i University of Skövde w Szwecji.
W trakcie obserwacji i analiz wykazali, że kontekst ma wpływ na poziom oksytocyny nie tylko w danej chwili, ale także w czasie bardziej odległym. Wyniki swoich badań opublikowali w czasopiśmie naukowym „eLife”.
Uścisk rodzica, ciepła dłoń na ramieniu czy pieszczota partnera to przykłady, jak dotyk może wzmacniać więzi społeczne między ludźmi i wpływać na emocje. I chociaż dotyk oraz zmysł dotyku pełnią bardzo ważną funkcję w życiu każdego człowieka, wciąż brakuje wiedzy, jak właściwie on działa.
Badania prowadzone na zwierzętach wykazały, że oksytocyna jest powiązana z dotykiem i więziami społecznymi. Jednak wiele pytań wciąż pozostaje bez odpowiedzi, jeśli chodzi o rolę oksytocyny w ludzkich interakcjach społecznych oraz o to, jak hormon ten może wpływać na mózg. Szwedzcy naukowcy przyjrzeli się, co jakie procesy zachodzą w ciele człowieka, gdy czuje on delikatny dotyk.
– Zauważyliśmy, że na reakcję organizmu na dotyk miała wpływ dana sytuacja, np. co wydarzyło się kilka chwil wcześniej i z kim interakcja miała miejsce. Oksytocyna nie działa jak przycisk włączania i wyłączania, ale bardziej jak ściemniacz – wyjaśnia India Morrison, starszy profesor nadzwyczajny na Wydziale Nauk Biomedycznych i Klinicznych Uniwersytetu w Linköping.
W badaniu wzięły udział 42 kobiety. Eksperyment polegał na tym, że partner gładził ramię kobiety dłonią, a aktywność jej mózgu była monitorowana za pomocą funkcjonalnego rezonansu magnetycznego (fMRI). Wielokrotne wykonywano też badania krwi, aby sprawdzić, czy poziom oksytocyny we krwi zmieniał się w czasie. Połączenie tych pomiarów pozwoliło naukowcom zbadać, czy poziomy hormonów były powiązane z aktywnością mózgu.
Pomiary z interakcji społecznych między kobietą a jej partnerem porównano z tym, co się stało, gdy zamiast niego nieznany, niegroźny mężczyzna dotknął jej ramienia w ten sam sposób. W połowie przypadków eksperymentu to partner jako pierwszy gładził ramię, a w drugiej połowie robił to nieznajomy. Kobiety były informowane o tym, kto gładzi ich ramię.
— Podstawowym pytaniem, jakie sobie postawiliśmy, było, czy poziom oksytocyny będzie wyższy, gdy partner kobiety dotknie jej ramienia, czy wtedy, gdy zrobi to ktoś nieznajomy. Odpowiedź brzmiała: tak, ale tylko wtedy, gdy jej ramię głaszcze jako pierwszy partner — mówi India Morrison.
Naukowcy odkryli także, że gdy dotyk partnera kobiety był pierwszym, poziom oksytocyny wzrastał podczas interakcji społecznych, a następnie zmniejszał się, by ponownie wzrosnąć, gdy nieznajomy zrobił to samo. Jednak kiedy nieznajomy dotknął jej ramienia jako pierwszy, poziom oksytocyny nie zmienił się, a po dotyku jej partnera nastąpił tylko nieznaczny wzrost tego hormonu. Zmiany poziomu oksytocyny były powiązane z aktywnością obszarów mózgu ważnych dla kontekstualizacji wydarzeń.
Oksytocyna jest uwalniana w różnych sytuacjach i pełni kilka funkcji w organizmie. — Warto pamiętać, że kontekst ma znaczenie, np. podczas dostarczania syntetycznej oksytocyny w postaci aerozolu do nosa, gdy pacjent poddawany jest leczeniu stanów wpływających na nastrój — tłumaczy India Morrison.
Badanie było wspierane przez Szwedzką Radę ds. Badań Naukowych.
Artykuł „Human endogenous oxytocin and its neural correlates show adaptive responses to social touch based on recent social context” dostępny jest tutaj.
Źródło: eurekalert.org
Foto: pixabay.com