NOWOŚĆ!Już dziś zapisz się, aby otrzymywać nasz newsletter! Zapisz się 

Aktualności

Republika Nauru – najbardziej otyłe państwo świata

Jak zamienić rajską wyspę w nieużytek, a jej zdrowych mieszkańców – w schorowany naród? Co łączy maleńkie państwo leżące na końcu świata z Polską i innymi krajami rozwiniętymi? O otyłości i cukrzycy z perspektywy jednego z najmniejszych państw świata.

W zeszłym roku obchodziliśmy jubileusz 100-lecia odkrycia insuliny, która śmiertelną chorobę zmieniła w przewlekłą, a minione sto lat przyniosło dalsze przełomowe terapie i nowoczesne leki, które m.in. pozwalają kontrolować poziom cukru we krwi i, co nie mniej ważne, zapobiegają powikłaniom cukrzycowym. Jednak chcąc uporać się z pandemią cukrzycy i otyłości, trzeba aspirować do rozwiązań o szerszym kontekście – obejmującym wszystkie społeczno-gospodarczo-ekonomiczne przyczyny tych schorzeń. Wyraźnie wskazuje na to historia i obecna sytuacja Nauruańczyków.

Rajska wyspa kiedyś…

Położone na południowym Pacyfiku Nauru to najmniejsze wyspiarskie państwo świata – liczy ok. 12 tys. osób, zamieszkujących powierzchnię 21 km2. Kiedyś, jak wspominają mieszkańcy, wszędzie było zielono, wyspę porastały bujne lasy, m.in. palmy kokosowe, krzewy i drzewa pandanu o jadalnych liściach i owocach. Mieszkańcy należeli wtedy do najzdrowszych na świecie – uprawiali warzywa korzeniowe, przygotowywali potrawy z orzechów kokosowych, owoców pandanu, warzyw i oczywiście – ryb. Tradycyjną potrawą w Nauru jest ryba kokosowa – świeżo złowiona surowa ryba podawana w mleku kokosowym z przyprawami.

I dziś…

W wyniku intensywnej eksploatacji przez cały wiek XX fosforanów – jedynego bogactwa naturalnego znajdującego się na wyspie – jej naturalne środowisko zostało praktycznie w całości zniszczone, tylko kilka procent ziemi nadaje się obecnie do uprawy. Z tego powodu praktycznie 90% żywności jest teraz dostarczana do Nauru z Australii i Nowej Zelandii – zaopatrzenie w większości składa się z taniej żywności wysoko przetworzonej. Taniej – ponieważ odkąd na początku XXI w. wyczerpały się złoża fosforanów, państwo nieustannie zmaga się z problemami finansowymi. Codzienna dieta przeciętnego Nauruańczyka składa się z frytek, hamburgerów, pizzy i chińskiego jedzenia oraz smażonej lub grillowanej ryby. W posiłkach wyspiarzy praktycznie nie ma nic zielonego, a za napój narodowy uważana jest mrożona kawa z mlekiem i dużą ilością cukru.

Efekty?

Na skutki takiej sytuacji nie trzeba było długo czekać. Nauru ma najwyższy spośród państw całego świata wskaźnik zachorowań na cukrzycę typu 2 – z chorobą tą zmaga się aż 40% jego mieszkańców. Przyczyną tej sytuacji jest m.in. otyłość i nadwaga – 71% Nauruańczyków jest otyłych, a 97% mężczyzn i 93% kobiet ma nadwagę. Na choroby układu krążenia cierpi 44% społeczeństwa. Jeszcze na początku lat 90. XX w. wynikające z zaawansowanej cukrzycy amputacje i ślepota były codziennością. Główną przyczyną przedwczesnej śmiertelności w Nauru są przewlekłe choroby niezakaźne (NCD).

System zdrowotny

System zdrowotny w tym kraju jest bezpłatny i obejmuje wszystkich obywateli. W kraju jest jeden szpital, który zapewnia podstawową opiekę zdrowotną; jest wyposażony w OIOM, salę operacyjną, pracownię RTG (brak MRI czy CT) i laboratorium. Dostępna jest opieka internistyczna i pediatryczna, chirurgiczna, diabetologiczna, ginekologiczna, urologiczna oraz stomatologiczna, jednak w dość ograniczonym zakresie. Skomplikowane przypadki są konsultowane przez specjalistów z Australii za pomocą usług telemedycznych, a pacjenci, którym nie można pomóc na miejscu, są przenoszeni karetką powietrzną do Australii (odległej o ok. 3,5 tys. km).

System ten wygląda na przejrzysty i dobrze zorganizowany, jednak w rzeczywistości nie jest w stanie stawić czoła opisanym wyżej problemom zdrowotnym trawiącym niemal całe społeczeństwo. Oprócz cukrzycy typu 2, chorób krążenia i innych NCD zdrowie społeczeństwa wyniszczają także choroby zakaźne i problemy zdrowotne wynikające ze zmian klimatycznych. W kraju nadal odkrywane są przypadki gruźlicy i trądu, występują tam także ogniska biegunki i duru brzusznego.

Apel lekarzy nie tylko z końca świata

Lekarze w Nauru, a zwłaszcza diabetolodzy zaapelowali do władz o dostęp do nowoczesnych leków. „Musieliśmy zmienić sposób działania systemu opieki zdrowotnej, aby zademonstrować rządowi, że jeśli ludzie otrzymają lepszą opiekę, zmniejszy to koszty. Im lepiej kontrolowana cukrzyca, tym mniejsze prawdopodobieństwo wystąpienia powikłań” [2]. Podobnie brzmią słowa Anny Śliwińska, prezeski Zarządu Głównego Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków, która pisze: „Dobrze kontrolowany medycznie pacjent to tani pacjent, powikłany pacjent to pacjent drogi, pochłaniający środki wydawane na koszty bezpośrednie (leczenie szpitalne, opieka specjalistyczna itd.) i pośrednie (świadczenia rehabilitacyjne, zasiłki chorobowe itd.)” [3]. I tą prawdą powinni kierować się decydenci niezależnie od szerokości i długości geograficznej.

Aleksandra Mankiewicz-Malinowska

Tekst otwiera cykl artykułów pt.: Mikrokosmos: Problemy zdrowotne i opieka medyczna w najmniejszych państwach świata

Foto: wikipedia.pl/Creative Commons/Lorrie Graham/AusAID

Bibliografia: 

  1. About the food of Nauru, http://globaltableadventure.com/2012/06/19/about-the-food-of-nauru/ [dostęp: 20.02.2022].
  2. „I have seen so many funerals for such a small island”: The astonishing story of Nauru, the tiny island nation with the world’s highest rates of type 2 diabetes, 1.01.2019, https://diabetes.co.uk [dostęp: 21.02.2022].
  3. Ocena dostępu do nowoczesnej farmakoterapii (inhibitory SGLT-2, analogi GLP-1) w cukrzycy typu 2 w świetle rekomendacji klinicznych – analiza blisko 2 lata po refundacji. Rekomendacje zmian, Polskie Towarzystwo Diabetologiczne, Polskie Stowarzyszenie Diabetyków, sierpień 2021, https://ptdiab.pl/images/raporty/2021_10_06_RAPORT_FINAL.pdf [dostęp: 25.02.2022].
  4. Rafkin K., Starting from Scratch: Sustainable Agriculture in Nauru, https://borgenproject.org/sustainable-agriculture-in-nauru/
Powiązane artykuły
KongresAktualnościCo? Gdzie? Kiedy?

Raport 5. Kongresu „Zdrowie Polaków” i „Perspektywy Medycyny” 2023

Już wkrótce poznamy laureatów 3. edycji konkursu „Perspektywy Medycyny” 2023. Uroczysta gala wręczenia nagród odbędzie się 25 marca 2024 roku w gmachu…
AktualnościPACJENT

18 marca to Europejski Dzień Mózgu

Co roku 18 marca obchodzony jest Europejski Dzień Mózgu. To doskonała okazja do propagowania zdrowego stylu życia, które wspiera profilaktykę chorób mózgu….
Co? Gdzie? Kiedy?Aktualności

Znamy wyniki konkursu Kreatorki Zdrowia 2024 (foto)

14 marca odbył się 3. Kongres Zdrowia Kobiet, którego hasło przewodnie brzmiało: Empatia – Aktywizacja – Zaufanie. Po raz drugi wręczono nagrody…
Zapisz się, aby otrzymywać nasz newsletter

    1 Comment

    Dodaj komentarz

    Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *