Eksperci zapewniają, że WZW C można wyeliminować, ale trzeba się badać. W ostatnich dwóch latach notujemy wzrost wykrywania zakażeń HCV na bardzo późnym etapie choroby. Jakie są najnowsze dane dotyczące WZW? Czy reforma POZ, dająca lekarzom rodzinnym możliwość kierowania na badanie anty-HCV, spowoduje wzrost wykrywalności wirusa w społeczeństwie?
W kwestii wykrywalności HCV w Polsce nastąpił przełom. Od 1 lipca lekarze podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) mogą zlecać swoim pacjentom badanie na obecność przeciwciał wirusa HCV (anty-HCV) na koszt Narodowego Funduszu Zdrowia. Eksperci oceniają, że wreszcie pojawiła się realna szansa na eliminację tego wirusa w Polsce. Istotne jednak jest, aby skutecznie zachęcić społeczeństwo do wykonania tychże badań. Póki co dane dotyczące zachorowań i zgonów z powodu nieleczonego lub późno wykrytego WZW są nadal alarmujące.
Niepokojące dane
Według najnowszych światowych danych Wirusowe zapalenie wątroby typu B i C powoduje ponad 1 mln zgonów rocznie, więcej niż HIV/AIDS, czy malaria. Jest ono najczęstszą przyczyną nowotworu i transplantacji wątroby, odpowiada za dwie trzecie zgonów na raka wątroby.
W skali globalnej szacuje się, że 58 mln osób ma przewlekłe zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu C, przy czym rocznie dochodzi do około 1,5 mln nowych zakażeń. Z przewlekłym zakażeniem WZW C żyje 3,2 miliona nastolatków i dzieci.
Warto dodać, że groźnych powikłań nieleczonego WZW C można uniknąć. Obecnie stosowane terapie pozwalają wyeliminować wirusa z krwi u prawie, że wszystkich zakażonych (skuteczność 99%). Z leczenia korzystają niestety nieliczni. Powodem tego jest niska świadomość społeczna problemu, bagatelizowanie zagrożenia. Co więcej, nie ma skutecznej szczepionki przeciwko WZW C. Jedynie badanie krwi jest w stanie dostarczyć nam informacji o tym, czy jesteśmy zakażeni czy też nie. Zaszczepić możemy się jedynie w kierunku wirusa HBV.
– Każdy Polak przynajmniej raz w życiu powinien być przetestowany na HCV. Polacy do tej pory niezbyt chętnie chodzili na badania, ale też trzeba przyznać, że dostęp do testu anty-HCV nie był najprostszy. Nadal (pomimo wielu kampanii edukacyjnych) nie mamy takiej świadomości zagrożenia, jak w przypadku chociażby zakażenia HIV. Teraz każdy z nas może wykonać test anty-HCV po wizycie u lekarza rodzinnego. Warto skorzystać z tej możliwości, zanim nieleczone WZW C doprowadzi do marskości lub raka wątroby. Niestety nadal w szpitalach widzimy za dużo chorych w ciężkim stanie, chorych, którzy przez lata nie wiedzieli o swoim zakażeniu. – mówi ekspert, Profesor Jerzy Jaroszewicz Prezes Polskiego Towarzystwa Hepatologicznego.
Czym jest WZW?
Wirusowe zapalenie wątroby najczęściej wywoływane są przez dwa wirusy HBV i HCV. Stąd nazwa WZW B i WZW C. Wirusy zapalenia wątroby typu B i C przenoszone są głównie przez krew, do większości zakażeń dochodzi w wyniku kontaktu z krwią osoby zakażonej. Dodatkowo wirus HBV może zostać przeniesiony z matki na dziecko oraz istnieje ryzyko przeniesienia go w trakcie kontaktów seksualnych. Każde naruszenie ciągłości tkanki przy użyciu niesterylnych narzędzi czy przyjmowanie narkotyków drogą dożylną albo donosową, są sytuacją, w której może dojść do zakażenia.
– Naprawdę, każdy z nas może być zakażony. Od 15 lat nasza Fundacja prowadzi działania mające na celu zwiększenie wykrywalności zakażonych i pomocy chorym w leczeniu. Niestety, wciąż spotykamy osoby, u których WZW wykryte zostało po kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu latach od zakażenia, gdy wirus doprowadził do marskości albo nowotworu wątroby. Wielu chorych nie kryje poczucia ogromnego zawodu i rozgoryczenia związanego z tym, że tak długo żyli z infekcją i nikt nie zlecił tak prostego badania, które mogłoby odmienić ich losy. Dziś zrobiliby wszystko, by móc cofnąć czas. Dlatego warto wykorzystać okazję, jaką jest Światowy Dzień WZW i badać się w kierunku zakażeń wirusem HCV czy HBV. – komentuje Barbara Pepke, Prezes Fundacji Gwiazda Nadziei
Badania anty HCV już dostępne w POZ
Eksperci szacują, że z HCV żyje w Polsce nieco ponad 100 tysięcy osób, kolejne 500 tysięcy jest zakażonych wirusem HBV. Programy lekowe zapewniają w Polsce wszystkim bezpłatny dostęp do najnowocześniejszych terapii, które pozwalają na szybkie wyleczenie niemal wszystkich zakażonych wirusem HCV i kontrolę nad namnażaniem się wirusa u zakażonych HBV. Diagnostyka HBV od wielu lat jest dostępna u lekarza rodzinnego.
Zachęcam do wykonania badania wszystkich tych, którzy nigdy w życiu nie testowali się na obecność wirusa HCV. Zakażony może być każdy. Zakażenie wirusem HCV przez wiele lat może nie dawać żadnych objawów, bądź daje takie, które nie kojarzymy z toczącym się zakażeniem. Chorzy często szukają przyczyny swoich dolegliwości. Tymczasem są to manifestacje poza wątrobowe zakażenia wirusem. Szczególnie teraz, w ostatnich dwóch latach, obserwujemy znaczny wzrost wykrywania zakażeń HCV na bardzo późnym etapie choroby, gdy doszło już do silnego uszkodzenia wątroby a nawet doprowadziło do zmian nowotworowych – dodaje Profesor Jaroszewicz
Specjaliści dodają, że wykrycie zakażenia wirusami zapalenia wątroby znacznie zwiększa szansę na uniknięcie późnych następstw zakażenia (marskości i raka wątroby). Dlatego warto badać się, a Światowy Dzień WZW to dobry pretekst, aby pomyśleć o swojej wątrobie.